Efe Can TAN/GERÇEKİZMİR - Dolar, TL karşısında psikolojik baraj olan 10 rakamını aştıktan sonra an itibarı ile 11 sınırına dayandı. Euro/TL ise 12 seviyesinin üzerinde seyrediyor.
Döviz kurundaki artış tüm ülkeyi ve vatandaşların alım gücünü olumsuz yönde etkilerken Koronavirüs pandemisi nedeniyle büyük zarar gören ve kapalı kalan turizm sektörü bir darbe de döviz nedeniyle yedi.
Ege Turistik İşletmeciler ve Konaklamalar Birliği (ETİK) Başkanı Mehmet İşler kurdaki yükselme ile vatandaşın yurt dışına turistik amaçlı çıkma oranında yüzde 50’lik bir düşüş olduğunu belirtti. İşler, dövizdeki artışın yurt içindeki doluluk oranlarını artırdığını belirtse de turizmcilerin bundan artan maliyetler nedeniyle memnun olmadığını söylüyor.
YURT DIŞINA REZERVASYONLARDA YÜZDE 50 DÜŞÜŞ!
Pandemi nedeniyle turizm sektörünün büyük darbe yediğini belirten İşler dövizdeki artışın kötü gidişata tuz biber olduğunu söyledi.
Mehmet İşler, ‘'Pandemi döneminde zaten can güvenliği açısından insanlar yurt dışına seyahat etmeyi azalttılar. İnsanlar zorunda olmadıkça seyahat amaçlı yurt dışına fazla gitmiyorlar. Türkiye’de kur arttıkça TL değer kaybetti ve bu yurt içi pazarının tatil odaklı canlanmasına neden oldu. Yurt dışı pazarının da her geçen gün erimesine yol açtı. Kur arttıkça Türk insanının alım gücü düşüyor, yurt dışı vatandaşımız için çok pahalıya mal oluyor. Bu anlamda dövizin artmasından sonra yurt dışına rezervasyonlarımızda Türkiye genelinde yüzde 50 düşüş var. Zaten pandemi nedeniyle yurt dışına çıkışlar düşme eğilimi göstermişti bir de döviz yükü geldi ve yüzde 50 daha düştü" dedi.
‘İNSANLAR ARTIK YURT DIŞINA ÇIKMIYOR’
Pandemi öncesine tekabül eden 2019 yılıyla güncel turizm rakamlarını karşılaştırarak değerlendirme yapan İşler şunları söyledi: 2019’a göre karşılaştırırsak eğer yurt dışı çıkışlarında eksi yüzde 80’lerdeyiz. İnsanlar artık tatil amaçlı yurt dışına çıkmıyorlar. Kur artışı ile iptaller genel olarak yüzde 50 seviyelerine çıktı dediğim gibi. İş için yapılan gezileri değerlendirme dışında bırakıyorum fakat bu tip iş gezilerinde de süre azaldı. Yurt dışına çıkan bir iş insanı ortalama 3-4 gün kalırdı şimdi bu süre 1-2 güne düşmüş durumda...
‘YAZ TURİZMİNİ DE KIŞ TURİZMİNİ DE ETKİLEDİ’
Vatandaşların artık tatil yapmak için yurt dışı yerine yurt içini tercih ettiğini söyleyen İşler; ‘’Döviz ne zaman artsa, Türkiye vatandaşları tatil tercihini yurt içinden yana kullanıyor. Sömestrede Bulgaristan’a, Fransa’ya gideceğine örneğin Uludağ’a gidiyor, Palandöken’e gidiyor. Kış turizminde durum böyle. Yaz turizminde ise İzmirli, Egeli veya Türkiye’nin başka yerinden teknesi olanlar eskiden döviz daha düşük olduğunda Yunan adalarına gidiyordu, yemeğini orada yiyordu ama artık kurdan dolayı bu ülkelerde yemek yemek de çok pahalı olduğundan dolayı gitmiyor. Hem pandemi etkisi var hem döviz. Bir diğer nokta, feribota binerek Yunan adalarına gidenler… Daha az maliyetli seyahatlerden bahsedersek eğer. Onlar da yine yeme-içme maliyetleri arttığı için yurt dışına çıkamıyor" ifadelerini kullandı.
"UÇUŞ SAYILARI DÜŞTÜ, BİLET FİYATLARI ARTTI!"
Pandemi ve kısıtlamalar ile uçuşların azaldığını aktaran İşler, firmaların maliyet yükünün artmasının bilet fiyatlarına yansıdığını belirtti.
İşler; "Uçak biletleri eskisi kadar ucuz değil. Pandemiden dolayı kısıtlamalar da var, uçuş sayıları da düştü. Uçak başına maliyet arttı. Ve biletlere de yansıdı bu durum. Bu bağlamda artık ekonomik değil uçuş yapmak" diye konuştu.
"DIŞ PAZARIN İLGİSİ ARTTI AMA TURİZMCİ BUNU İSTEMİYOR"
Dövizin yükselişi ile dış pazarın Türkiye’ye ilgisinin arttığını söyleyen İşler turizmcilerin ise bundan memnun olmadığını, dövizdeki yükselişin maliyetleri artırdığını söylüyor.
İşler şu mesajları verdi: Türkiye TL olarak döviz karşısında eridiği zaman yurt dışı müşterisi için cazip bir ülke haline geliyor. Dışarıdan gelen kişi 1 doları ile 11 liralık alım gücüne sahip oluyor neredeyse. Dış pazarın Türkiye’ye ilgisi arttı, nedenleri iyi hizmet ve TL’nin değer kaybetmesi. Bu pozitif bir şey vatandaş tercihini Türkiye’de kullanıyor, doluluk artıyor ülkemizde ama turizmci bunu istemiyor. Turizmci dövizin stabil kalmasını istiyor. Turizmci maliyetlerini karşılayamıyor ve uzun vadeli bütçe, stoklama, plan yapma yeteneğini kaybediyor. Elektrik artıyor, su artıyor. Turizmci dövizin ne inmesini ne çıkmasını istiyor’’.
"TURİZMCİ BAŞI KESİK TAVUK GİBİ"
Zaten öngörü yeteneğimizi pandemiden dolayı kaybettik. Bir de üzerine döviz nedeniyle proje, bütçe yapamıyoruz. 1 hafta sonrasını bile pandeminin belirsizliğinden bilemiyoruz. Şu anda turizmci başı kesik tavuk gibi plan yapamama sorunuyla karşı karşıya.
"EGE VE İZMİR’DEN YUNANİSTAN’A ÇIKIŞ AZALDI"
Ege’den İzmir’den Yunan kıyılarına, Samos’a Midilli’ye çok çıkışlar oluyordu. Ege’de bundan dolayı piyasa canlanıyordu. Şimdi bu hareketlilik de azaldı. Komşu Yunanistan’dan insanlar da buraya alışveriş için geliyordu bu da bir ticaret hareketliliği getiriyordu şimdi bunlar da kesildi.