Üst solunum yolu enfeksiyonları en sık sonbahar ve kış aylarında görülür. Bunun başlıca nedeni hava kirliliği ve kapalı mekânlardır.

Üst solunum yolu enfeksiyonuna yol açan mikroorganizmaların yüzde yetmişi virüsler olup, sayıları iki yüzden fazladır. Bu kadar sık nezle olmamızın nedeni de bundan ötürüdür.

İkinci derecede sorumlu olanlar ise bakteriler olup, bunların önde gelenleri A grubu beta hemolitik streptokoklardır. Öte yandan pek çok virüs enfeksiyonu iyileşirken ardından bir bakteri enfeksiyonu oluşturabilir, bu durum ise komplikasyon olarak nitelendirilir.

Nasıl bulaşır?

Hapşırma ya da öksürük yolu ile havaya saçılan mikroorganizmaların solunması önde gelen bulaşma nedenidir. El sıkışma, öpüşme gibi doğrudan temaslar diğer önemli bulaşma yollarıdır. Grip ve nezlenin en sık salgın yaptığı alanlar okul, kreş, toplu taşıma araçları ve askeri birliklerdir.

Panik olmayın!

         Erişkinlerin senede birkaç kez, çocukların ise 5-8 kez üst solunum yolu enfeksiyonu geçirmesi son derece normaldir. Çocuklarımız, virüsler ile tanışa tanışa onlara karşı daha da güçlenir, bağışıklık kazanırlar.

Üst solunum yolu enfeksiyonlarına yakalanma sıklığı yedi yaşından sonra azalmaya başlar. Sağlıklı bir çocuğun on yaşına kadar yüze yakın soğuk algınlığı geçirmesi normaldir.  

         Soğuk algınlığı nedir?

Halk dilinde nezle ya da üşütme olarak da bilinir. Soğuğa maruz kalmakla vücut direnci düşer. Nezle ya da soğuk algınlığının etkeni çoğu kez virüslerdir. Burun akıntısı, göz yaşarması, hapşırma, boğazda yanma, hafif baş ağrısı başlıca bulgularıdır. Çocukların nezlesinde ishal de görülebilir. Nezle belirtileri yavaş yavaş ortaya çıkar. Grip ise ani ateş yükselmesi, titreme ve şiddetli baş ağrısı ile karakterizedir. Nezle 3-7 günde iyileşir, bir günden kısa süreni de vardır.

Risk faktörleri

Sigara, alkol, havasız ve rutubetli ortam, kirli hava önemli risk faktörleridir.

Katalitik ve elektrikli sobalar hastalığı kolaylaştıran faktörlerdir, pek tavsiye olunmaz.

Doğuştan ya da sonradan bağışıklık sistemi zayıf olanlar, alerjik bünyeye sahip olanlar, burun problemleri olanlar risklidirler.

Ne zaman tahlil gerekir?

         Üst solunum yolu enfeksiyonu tanısı için özel bir tahlile gerek yoktur. Karakteristik yakınmalar ve muayene bulguları tanı koymak için yeterlidir. Eğer yakınmalar uzun sürer, ateş kontrol altına alınamaz ise ileri tetkikler gerekebilir. Bu durumlarda kan sayımı yapılır, akciğer ve sinüs grafileri çekilir.

         Bakterilere bağlı enfeksiyonlarda boğaz kızarmıştır, bademcikler şiştir, bazılarının üzeri irinle kaplıdır. Ateş 40 dereceye kadar yükselebilir. Çok kez boyun lenf bezleri şiş ve ağrılıdır.

İltihaplı bademcikler, İnfeksiyöz Mononükleoz adı verilen önemli bir virüs hastalığı ile karışabilir.

         Komplikasyonlar önemlidir

Üst solunum yolu enfeksiyonları sinüzit, orta kulak iltihabı veya Pnömoniye yol açabilir. Nadiren de olsa menenjite dönüşen olgular vardır.

Bakteri enfeksiyonlarında zaman kaybetmeden antibiyotik tedavisine başlanır. Eğer beta enfeksiyonu etkili bir şekilde tedavi edilmez ise eklem romatizması ya da nefrit gelişebilir.

Nasıl tedavi edilir?

         İstirahat şarttır. İhtiyaç olduğu sürece ateş düşürücü ve ağrı kesici ilaçlar kullanılır.

Bol su içmek gerekir. Soğuk algınlığında antibiyotik kullanılmaz.

Antibiyotik, ancak bakteri enfeksiyonu var ise kullanılır. Reçetesiz satılan grip ya da nezle ilaçları gelişigüzel kullanılmamalıdır. Bu tür ilaçların özellikle kalp ve tansiyon hastalarında son derece ciddi sorunlara yol açabileceği hatırda tutulmalıdır.

         Nasıl korunuruz?

         *Kapalı mekanlardan uzak durun

         *Dengeli beslenin

         *Sigara içmeyin

*Alkolü azaltın

*Sarılmayın, öpüşmeyin

Üst Solunum Yolu Enfeksiyonu belirtileri

         *Halsizlik

         *Kırıklık

         *Ateş

         *Boğaz ağrısı

         *Burun akıntısı ya da tıkanıklığı

         *Hapşırma

         *Öksürük

         *Baş ağrısı