'Altın damlayan ağaç': 15 yılda 100 kat arttı!

Ticari değeri nedeniyle "altın damlayan ağaç" olarak nitelendirilen, ancak "yok" denebilecek kadar azalan sakız ağacı varlığı, son yıllarda yürütülen çalışmalarla 100 kat arttı.

Dünyada sadece Ege Denizi'ndeki Sakız Adası ile İzmir'deki Çeşme yarımadasında yetiştiği bilinen sakız ağacından elde edilen damla sakızı, tıp, gıda, kozmetik gibi çeşitli alanlarda kullanılıyor.

Ticari değeri nedeniyle "altın damlayan ağaç" olarak bilinen sakız ağacının Türkiye'deki varlığı, 2010 yılında yaklaşık 1000 ağaca geriledi.

Geçmişi binlerce yılı aşan ağacın yaşatılması ve ticari olarak fayda sağlanması amacıyla Tarım ve Orman Bakanlığı, yerel yönetim ve üreticiler tarafından ağaç sayısını artırma çalışmaları yürüttü.

Sakız ağacının tohumdan yetişmemesi nedeniyle Tarım ve Orman Bakanlığınca üretilen fidanlar, orman yangınlarında zarar gören alanlara dikildi, ayrıca arazi sahibi üreticilere dağıtıldı.

Böylelikle, kentte 2010'da 1000 civarında olan sakız ağacı sayısı bugün 100 bini aştı.

Ağaçtaki damla sakızı, çeşitli işlemlerle hasat ediliyor.

Üreticiler, haziran ayında sakız ağaçlarının altına kireç seriyor. Daha sonra sakız ağacının gövdesine çizik atılarak ağacın öz suyunun kirecin üzerinde birikmesi bekleniyor. Damla damla biriken öz sular kirecin üzerinde kristalize oluyor. Katılaşan öz su, kireçten ayrıştırılıyor.

Akan damlaların oluşturduğu hasat süreci eylül ayına kadar sürüyor.

- "Kilogramı 20 bin lira"

İl Tarım ve Orman Müdürü Mustafa Şahin, AA muhabirine, sakız ağacının Anadolu'nun kadim bitkisi olduğunu, Anadolu'da tarih boyunca tıbbi ve yemeklerde aroma katıcı olarak kullanıldığını söyledi.

Türkiye'deki damla sakızı ihtiyacının karşılanması amacıyla çalışmaların sürdüğünü ifade eden Şahin, "Çeşme damla sakızının coğrafi işareti alındı, şu anda Avrupa Birliğinden coğrafi işaret alınmasıyla ilgili çalışmalar da devam ediyor. Hem tıbbi hem aroma katıcı olarak kullanıyoruz, ilaç sanayisinde de ileri seviyede. Kendi ihtiyacımızı karşılama hedefindeyiz ve ihracata gidebilmesi için de elimizden gelen gayreti sarf ediyoruz. Şu anda ihtiyacımızın çok altında üretimimiz var ve kadim olan bitkiyi bir dönem unutmuşuz. Damla sakızının değerli bir ürün olduğunun farkındayız." diye konuştu.

Şahin, İzmir'de sakız ağacı sayısında önemli bir başarı elde edildiğini, 15 yılda dikili ağaç sayısının yaklaşık 1000'den 100 bine ulaştığını anlatarak, şunları kaydetti:

"Vatandaşlarımız atıl durumdaki arazilerinin kullanımında sakızı tercih ediyor. Orman Genel Müdürlüğümüz de yanan alanlarda ciddi gelir getirici sakız ağaçlarıyla ağaçlandırma çalışmaları yapıyor. Şu anda yıllık 200-250 kilogram arasında sakız üretimi var. Bu üretimin 5 ton ve üzerine çıkması gerekiyor. Sakız üretiminde hedef, ihtiyacımızı karşılamak ve daha sonrasında da buradan elde etmiş ürünlerin ihracata gitmesi. Sakız ağacı su istemeden yetişiyor. Çalışmalarla boş alanlarımızın değerlendirilmesini ve kuraklığa karşı ciddi direnç gösteren bir bitkinin çoğalmasını sağlıyoruz. Sakız hasadı zor bir yöntemle yapılmakta. Gelişmiş 3 ağaçtan 1 kilogram sakız alınıyor. Bunu ham madde olarak düşündüğümüzde kilogramı 20 bin lira civarında. Güzel bir gelir sağlıyor."

- İlk hasat heyecanı

Çeşme ilçesi Ovacık Mahallesi'nde damla sakızı üreten Musa Yalçın ise İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğünde damla sakızı yetiştirmek için eğitim aldığını, 6 yıl önce 3 dönümlük arazisine 70 sakız ağacı diktiğini belirtti.

Bu yıl ilk kez hasat yaptığını ve 13 kilogram sakız elde edeceğini anlatan Yalçın, "Sakız ağacıyla atıl araziyi ağaçlandırarak verimli hale getiriyorsunuz. Sakız ağacı su istemediği için de suyu koruyoruz." ifadelerini kullandı. (AA)