Bayetav İzmir'in fotoğrafını çekti: CHP yükselişte, kadınlar Büyükşehir'den daha memnun, İzmirli stresli!

GERÇEKİZMİR - BAYETAV vakfı tarafından yılda dört kez yayımlanan İzmir Barometresi’nin Bahar 2025 raporu kentin nabzını ölçtü.

Bir Arada Yaşarız Eğitim ve Toplumsal Araştırmalar Vakfı (BAYETAV) tarafından hazırlanan ve yılda dört kez yayımlanan İzmir Barometresi'nin Bahar 2025 raporu yayımlandı.

İzmir’in sosyolojik fotoğrafını çeken Bayetav İzmir Barometresi’nin bu sayısı da İzmirlinin yerel hizmetlere bakışı, geçim, yaşam memnuniyeti gibi konularda önemli veriler ortaya koydu. Sayının özel temsi ‘Gençlik’ olurken ‘gençlerin gözünden İzmir’e’ de bir bölüm açıldı.

EN KALABALIK ‘ORTADA’

Ankete katılanların dörtte biri kendisine sağ görüşe yakın hissettiğini belirtti. Yüzde 33 sol görüşe yakınım derken, yüzde 43 ile en kalabalık grubu ortada hissedenler oluşturdu. Sol görüşe yalın olanların çoğunluğunu Girit, Balkan ve Makedon göçmenlerinin oluşturduğu tespit edildi. Yaş gruplarına göre bakıldığında, 18-29 yaş aralığında gençlerin yarısından fazlası “ortada” olduğunu söylüyor. Kendisini sağda konumlandıranların oranının en düşük olduğu yaş grubu, yine 18-29 yaş aralığı.

AÇIK ARA ATATÜRKÇÜLÜK!

İzmirlilerin kendilerine en yakın bulduğu kimlik, açık ara farkla Atatürkçülük. Neredeyse her on İzmirliden altısı kendisini her şeyden önce Atatürkçü olarak tanımlıyor. Kendisini Atatürkçülük ile tanımlayan katılımcıların yarısından fazlası ikinci kimlik olarak sosyal demokratlıktan ziyade milliyetçiliğe yakın hissediyor.

EN UZAK KİMLİK DİNDAR-MUHAFAZAKARLIK

İzmirlilerin kendilerini en uzak hissettiği kimlikler arasında, dindar-muhafazakarlık yine açık ara farkla öne çıkıyor. İzmirlilerin %42,4’ü kendisini en çok dindar-muhafazakarlığa uzak hissediyor.

İZMİR’DE CHP YÜKSELİŞTE

Bu pazar günü bir milletvekili genel seçimi olması durumunda, İzmirlilerin %51,2’si CHP’ye oy vereceğini söylüyor. Bu oran, Ocak ayında hazırlanan Bayetav İzmir Barometresi’nde %48,5’ti. AK Parti’nin oyunun ise Ocak ayından bugüne 0,5 gerileyerek %24,4’e düştüğü görülüyor. AK Parti ve CHP arasındaki fark, bu pazar bir seçim olduğunda %26,8’e çıkıyor. DEM Parti’nin oyu yaklaşık 1 puan gerilerken; Zafer Partisi, İYİ Parti ve TİP’in oyları da ufak bir düşüş yaşıyor.

GENÇLERİN DESTEĞİ CHP’YE

Bu pazar bir milletvekili genel seçimi olduğunda gençlerin %61,3’ü CHP’ye oy vereceğini söylüyor. Bu oran İzmir ortalamasının on puan üzerinde. Benzer şekilde gençlerin AK Parti’ye desteği de İzmir ortalamasının altında.

GENÇLERİN 3. PARTİSİ ZAFER PARTİSİ

Bu pazar bir milletvekili genel seçimi olduğunda İzmir’deki gençlerin %12,1’i Zafer Partisi’ne oy veriyor. Zafer Partisi’nin İzmir genelinde aldığı destek oranı %5,3.

KÜÇÜK PARTİLER ERİYOR

Periyodik olarak yapılan üç araştırmanın bulgularına dayanarak İzmirlilerin oy davranışındaki değişimler ise şöyle özetlenebilir;

İzmir’de AK Parti, MHP, TİP ve DEM Parti’nin oylarında zaman geçtikçe anlamlı bir değişim yaşanmıyor. CHP’nin oyu belirgin bir şekilde artıyor ve Mayıs 2023 seçimlerinin on puan üstüne çıkıyor. İYİ Parti oyları, zaman geçtikçe eriyor. Zafer Partisi oylarında küçük ama sürekli artışlar dikkat çekiyor. YRP’nin %1’lik payı sabit kalıyor. “Diğer” partilere oy verme eğilimi belirgin bir şekilde düşüyor ve neredeyse eriyor.

İZMİRLİLER KONAK’TA YAŞAMAK İSTEMİYOR

İzmirlilerin İzmir’de yaşamak istemedikleri ilk üç ilçe Konak, Buca ve Karabağlar. İzmirlilerin dörtte birinden fazlası Konak’ta yaşamak istemiyor. Konak’ta yaşamak istememenin öne çıkan sebebi güvenlik endişeleri. Ayrıca Konak’ta ulaşım ve altyapı sorunları, fiziksel görünüm ve estetik, nüfus kalabalığı gibi çok çeşitli sorunlar olduğu dile getiriliyor.

İZMİRLİ STRESLİ VE KAYGILI!

İzmirlilerin son zamanlarda en yoğun hissettiği duygular 10 üzerinden 6,2 puan ile stres ve kaygı.

İZMİR’DE YAŞAM MEMNUNİYETİ VERİLERİ

İzmirlilerin %68’i, İzmir’de yaşamaktan “çok” memnun olsa da memnun olmayanların oranı beşte biri aşıyor. İzmir doğumlular, İzmir’de doğmayanlara kıyasla İzmir’de yaşamaktan çok daha memnun. İzmir’de yaşamaktan “çok” memnun olduğunu ifade edenlerin oranı Kürtlerde önemli ölçüde düşüyor. Kürtlerin %60’ı yüksek memnuniyet belirtirken bu oran kendisini “Türk” olarak tanımlayanlarda %68’e; Girit, Balkan ve Makedon göçmenlerinde ise %70’e çıkıyor. CHP ve Zafer Partisi seçmenleri, İzmir’de yaşamaktan en memnun olanlar. Bu gruplarda “yüksek” memnuniyet belirtenler %80’i aşıyor.

YEREL HİZMETLER

İzmirlilerin dile getirdiği en önemli üç yerel sorun sırasıyla sokak ve kent temizliği, yolların kalitesi ve bakımı ile altyapı hizmetleri oldu. Bu üçü ifade edilen tüm sorun alanlarının %45’ini kapsıyor. Gençlere göre, İzmir’in en öncelikli üç sorunu sokak ve kent temizliği, yolların kalitesi ve bakımı ile altyapı hizmetleri.

KADINLAR BÜYÜKŞEHİR’DEN DAHA MEMNUN!

Kadınların, İzmir Büyükşehir Belediyesi’nden belirgin bir şekilde daha mutlu olduğu fakat ne kadınlar ne de erkekler için memnuniyet düzeyinin %40’a ulaşabildiği görülüyor. İzmirlilerin en büyük krizlerinden biri olan temizlik ve çöp toplama hizmetlerinden memnuniyet de yine kadınlarda daha yüksek seyrediyor. Toplu taşıma hizmetlerinde kadınların memnuniyeti ile erkeklerin memnuniyeti arasında neredeyse 10 puanlık bir fark açılıyor. Kadınlar, toplu ulaşım hizmetlerinden daha memnun. Kültür-sanat faaliyetlerinde fark 10 puanı da aşıyor. Erkeklerin kadınlardan belirgin bir şekilde daha memnun olduğu tek konu, İzmir’in sunduğu ekonomik fırsatlar. Kadınların yaklaşık dörtte biri bu fırsatları yeterli bulurken erkeklerin %40’ından fazlası memnun. Kamusal alanlarda güvende hissetme konusunda ise cinsiyetler arasında anlamlı bir farklılaşma görülmüyor. Lise altında eğitim düzeyine sahip olanlar, İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin sunduğu hizmetlerden daha memnun ve eğitim düzeyi arttıkça memnuniyet azalıyor. Lise altı eğitim düzeyindekilerin temizlik ve çöp toplama hizmetlerinden de belirgin bir şekilde daha memnun olduğu görülüyor.

ZAFER PARTİSİ VE CUMHUR İTTİFAKI SEÇMENİ BÜYÜKŞEHİR’DEN MEMNUN DEĞİL

Cumhur İttifakı ve Zafer Partisi seçmenleri, İzmir Büyükşehir Belediyesi hizmetlerinden belirgin bir şekilde en memnuniyetsiz gruplar. Bu seçmen grupları içerisinde belediyeden memnun olanların oranı %10’a dahi ulaşmıyor.