İran, İsrail’in saldırısına nasıl hazırlıksız yakalandı?

NTV'den Selak Dalaklı'nın haberine göre İsrail’in İran’ın nükleer ve askeri tesislerine yönelik saldırılarının ardından İran İsrail’e karşı misilleme saldırıları başlattı. Karşılıklı saldırılar devam ederken, ABD basınına yansıyan haberlerde, İran’ın İsrail’in saldırısının pazar günü ABD ile İran arasında gerçekleşmesi planlanan nükleer görüşmelerinden önce gerçekleşmeyeceğini düşündüğü iddia edildi. 

The New York Times (NYT) gazetesinin “Yetkililer İran’ın yaptığı yanlış hesabın İsrail’in saldırılarının bilançosunu artırdığını söylüyor” başlıklı haberine göre, İran’ın üst düzey liderleri, ABD ile nükleer görüşmelerinin başarısız olması halinde İsrail’in saldırısının bir haftadan uzun bir süre sonra gerçekleşmesini bekliyordu. Konu hakkında bilgi veren altı İranlı yetkili ve iki İran Devrim Muhafızları Ordusu mensubunun anlatımlarına dayandırılan haberde, “Ancak devasa bir yanlış hesap yaptılar” değerlendirmesine yer verildi. 

“İSRAİL PROPAGANDASI OLDUĞUNU DÜŞÜNDÜLER”

İran yönetimine yakın yetkililerin verdiği bilgiye göre, İranlı liderler, bu pazar günü arabulucu ülke Umman’da gerçekleşmesi beklenen yeni tur müzakereler öncesinde İsrail’in saldırı düzenleyeceğini öngörmüyordu. İsrail’in saldırabileceği yönündeki haber ve raporları ise “İsrail propagandası” olduğunu düşünerek dikkate almadılar. İranlı yetkililere göre, söz konusu haber ve raporlar, İran'a bu görüşmelerde nükleer programı konusunda tavizler vermesi için baskı yapma amacı taşıyordu. Yetkililer, muhtemelen bu yüzden daha önceden planlanan önlemlerin göz ardı edildiğini ileri sürdü. 

“UYARIYI GÖRMEZDEN GELİP TAHRAN’DA BİR ARAYA GELDİLER”

Konunun hassasiyeti dolayısıyla isimlerinin verilmesini istemeyen kaynakların paylaştığı bilgilere göre, İsrail’in saldırı düzenlediği cuma gecesi İran’ın üst düzey askeri komutanları güvenli evlerde değil, kendi evlerindeydi.

İddiaya göre, İsrail’in saldırılarında hayatını kaybeden Devrim Muhafızları’nın Hava ve Uzay Birimi Komutanı Emir Ali Hacızade ve üst düzey personeli de tek bir yerde bir araya gelmemeleri yönündeki talimatı görmezden geldi. Bu isimler, başkent Tahran’daki bir askeri üste acil durum savaş toplantısı yaptıkları sırada İsrail’in üsse düzenlediği saldırıda yaşamını yitirdi. 

“HAVA SAVUNMAMIZ NEREDE?”

NYT’nin gördüğünü belirttiği özel kısa mesajlarda, bazı yetkililerin kızgın bir şekilde “Hava savunmamız nerede?” diye sorduğu görüldü. Bir yetkili ise “İsrail nasıl olup da istediği her şeye saldırıp üst düzey komutanlarımızı öldürebiliyor ve biz bunu durduramıyoruz?” diye sordu. Yetkililer, İran’ın saldırının yakın olduğunu ve ortaya bu denli bir hasarın çıkmasını öngörememesine yol açan istihbarat ve savunma zaaflarını da sorguladı. 

Başkent Tahran’dan telefonla röportaj veren Ticaret Bakanlığı Enerji Komitesi’nin üyesi Hamid Hosseini, “İsrail’in saldırısı liderliği tamamıyla gafil avladı, özellikle de üst düzey askeri isimlerin ve nükleer bilim insanlarının öldürülmesi... Bu, aynı zamanda düzgün bir hava savunması eksikliğimizi ve onların hiçbir direniş olmadan kritik bölgelerimizi ve askeri alanlarımızı bombalama kabiliyetini ortaya koydu” yorumunda bulundu.

“İSRAİL, ALTYAPIYA SALDIRIRSA PROTESTOLAR OLABİLİR”

İran hükümetine yakın olduğu ifade edilen Hosseini, İsrail’in İran’ın güvenlik ve ordu aparatına açık bir şekilde sızmış olmasının da yetkilileri şok ettiğini anlattı. İsrail’in açıklamasına göre, İsrail, İran’ın içinde askeri ve nükleer hedeflere yönelik “operasyonlar” yapmış ve saldırıların öncesinde ülkede oluşturdukları patlayıcı insansız hava aracı (İHA) üssünü saldırı sırasında aktif hale getirmişti. 

Haberde, İran’da dün sabah yapılan Ulusal Güvenlik Konseyi Toplantısı hakkında detaylar da paylaşıldı. İddiaya göre, İran’ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney, toplantıda intikam istediğini ama aceleyle hareket etmek istemediğini belirtti. Toplantıda İran’ın nasıl ve ne zaman misilleme yapacağı konusunda da görüş ayrılıkları yaşandı. Gazeteye konuşan bir yetkili, İsrail’in İran’ın altyapısına ya da su ve enerji santrallerine saldırması halinde bunun protestolara sebep olacağının da toplantıda konuşulduğunu belirtti.