Sayıştay’dan Dokuz Eylül’ün 2024 raporu: 20 dakika online muayene 3 bin TL… Hem de mevzuata aykırı!

Efe Can TAN/GERÇEKİZMİR - Kurumları mali bakımdan denetleyen Sayıştay İzmir’in önemli eğitim kurumlarından Dokuz Eylül Üniversitesi’nin 2024 raporunu yayımladı.

DOKUZ EYLÜL’E UYARI: TAHSİS ETTİĞİN TAŞINMAZLARI MALİ TABLOYA KAYDET!

Sayıştay raporunda ‘Üniversite Mülkiyetinde Olup, Diğer Kamu İdarelerine Tahsis Edilen Taşınmazların Mali Tablolarda Yer Almaması’ başlığı altında ‘üniversite mülkiyetinde olan ve diğer kamu idarelerine tahsis edilen toplam 42.598,02 m2’lik taşınmazın mali tablolarda yer almadığı görülmüştür’ ifadesi yer aldı.

Sayıştay raporunda yer verilen bulguda şu ifadeler yer aldı:

Üniversite mülkiyetinde olan ve diğer kamu idarelerine tahsis edilen toplam 42.598,02 m2’lik taşınmazın mali tablolarda yer almadığı görülmüştür. 27/12/2014 tarihli ve 29218 mükerrer sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Muhasebat Genel Müdürlüğü Genel Tebliği (Sıra No: 41) Genel Yönetim Kapsamındaki Kamu İdarelerinin Detaylı Hesap Planları ile yardımcı hesap kodları ihdas edilmiş olup, anılan Tebliğ ekinde; “250.02 Kamu İdaresinin Tahsis Ettiği Taşınmazlar: Arazi ve arsalar hesabında kayıtlı kamu idaresinin mülkiyetinde bulunan taşınmazlardan diğer kamu idarelerine tahsis edilenler bu yardımcı hesabın detaylarında izlenir.” denilmektedir. Yukarıda anılan mevzuat hükmü gereğince, kamu idaresi mülkiyetinde olan ve diğer kamu idarelerine tahsis edilen taşınmazların 250.02 hesap kodu ile Arazi ve Arsalar Hesabına kayıt edilerek, takip edilmesi gerekmektedir. Yapılan incelemede, Üniversite mülkiyetindeki taşınmazın 6.061,08 m2’sinin Teknoloji Geliştirme Bölgesine ve 1.350,00 m2’sinin Milli Eğitim Bakanlığına tahsis edildiği, ancak tahsis edilen 917.361.268,99 TL değerindeki taşınmazların 250.02 hesap kodu ile Arazi ve Arsalar Hesabına kaydedilmediği, bu hesabın çalıştırılmadığı görülmüştür. Kamu idaresi cevabında; Üniversite mülkiyetinde olan ve Teknoloji Geliştirme Bölgesine tahsis edilen tahsis edilen 6.061,08 m2’lik alan ile Milli Eğitim Bakanlığı’na tahsis edilen 1.350,00 m2’lik alana ilişkin bildirim Yapı İşleri ve Teknik Daire Başkanlığı tarafından 2025 yılında Strateji Geliştirme Daire Başkanlığına bildirildiğinden bahse konu tahsislere ilişkin muhasebe kayıtları 2025 yılı içerisinde yapıldığını ifade etmiştir. Sonuç olarak Mali tabloların doğru ve güvenilir bilgi sunması için Üniversite tarafından söz konusu kamu kurumlarına tahsis edilen taşınmazların 250.02 no.lu hesaba kaydedilmesinin uygun olacağı değerlendirilmektedir.

KOOPERATİF ÇALIŞANLARINI ÜNİVERSİTEDE İSTİHDAM ETME!

Dokuz Eylül Üniversitesi hakkında hazırlanan raporda yer alan bir diğer bulguda üniversitenin kooperatifine kiralanan yerlerden birikmiş kira alacaklarının bulunduğu ve kooperatif çalışanlarının üniversitede istihdam edildiği belirtildi.

İlgili bulguda şu ifadeler yer verildi:

Üniversitenin %92 oranında ortak olduğu Sınırlı Sorumlu Dokuz Eylül Öğretim Bilimsel Araştırma Proje ve Eğitim Kooperatifine kiralanan kantin/kafeterya vb taşınmazlarla ilgili olarak kooperatifin yüksek miktarda Üniversiteye borcu bulunduğu, ayrıca kooperatifin 90 elamanının Üniversitenin değişik birimlerinde görev yaptığı tespit edilmiştir. A) Yerinde yapılan incelemelerde 21 adet taşınmazın anılan kooperatife kiralandığı 2024 yılı sonu itibari ile kira, elektrik, su, gecikme zammı ve KDV borcu olarak toplam 5.709.028,57 TL borcu bulunduğu tespit edilmiştir. Üniversite ile Kooperatif arasında imzalanan tip sözleşmelerin “Kira bedeli” başlıklı 4’üncü maddesinin son cümlesinde; vadesinde ödenmeyen kira, elektrik ve su bedellerine 21.07.1953 tarih ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsili Hakkında Kanun’un 51’inci maddesi gereği gecikme faizi uygulanacağı, “Tahliye yükümlülüğü ve fesih” başlıklı 11’inci T.C. Sayıştay Başkanlığı Dokuz Eylül Üniversitesi 2020 Yılı Sayıştay Düzenlilik Denetim Raporu 31’inci maddesinin son paragrafında da; kiracının, kira, elektrik, su ve yakıt bedellerini düzenli ödemediği takdirde, 2886 sayılı Yasa’nın 62’nci maddesinde verilen süre içinde birikmiş borcunu faiziyle birlikte ödemediği takdirde kira sözleşmesinin İdarece tek taraflı olarak feshedileceği, ödenmeyen borç bedellerine 6183 sayılı Kanun’un 51’inci maddesinde belirtilen oranda gecikme faizi uygulanmak suretiyle 2004 sayılı İcra İflas Kanun’u hükümlerine göre tahsili yoluna gidileceği şeklinde düzenlemeler yapılmıştır. Kamu idaresi tarafından geçmiş yıllar borcu ile ilgili olarak tahsilatlar yapılmaya başlanılmış olmakla birlikte, kalan 5.709.028,57 TL içinde en kısa sürede tahsilatların sağlanması ve yasal sürecin işletilmesi gerekmektedir. Kamu İdaresi cevabında, Kooperatif borçlarına ilişkin 12 adet toplam 1.356.352,84 TL’lik icra takibi başlatıldığı, Kooperatif tarafından 11 adet icra takibi borcu kapatıldığı, kalan 1 adet toplam 1.037.715,31 TL’lik icra takipli borç ise taksitler halinde ödendiği, ödenen borçlar için gecikme faizi uygulandığı ifade edilmiştir. Sonuç olarak, Kooperatifin İdareye olan borçlarının tahsil edilmesi ve ödenmeyen borçlar için yasal sürecin işletilmesi gerekmektedir.

B) Yerinde yapılan tespitlerde maaşları Kooperatif tarafından ödenen toplam 12 kişinin Üniversitenin Özel Kalem, Rektörlük gibi önemli birimlerinde görevlendirildiği tespit edilmiştir. Kamuda istihdam şekilleri ve kamuda çalışan personelde aranacak özellikler 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nda hüküm altına alınmıştır. Üniversitelerde görev yapan idari personel için 657 sayılı Kanun hükümleri geçerli olup; bu şartları taşıyıp taşımadığını ve aranan kriterlere sahip olup olmadığı belli olmayan kişilerin üniversite bünyesinde idari görev yapmaları ve devlet memurları eliyle yapılması gereken işlerde çalıştırılmalarının devlet personel rejimini olumsuz anlamda etkileyeceği değerlendirilmiştir. Kamu İdaresi cevabında, Kooperatifde istihdam edilerek Üniversitede farklı birimlerinde görev yapan personelin azaltılması konusunda gerekli çalışmalar yapıldığı, personel sayısının kademeli olarak azaltıldığı, Bu bağlamda, Üniversite birimlerinde çalışan 2 personelin kooperatifin işletmelerine çekildiği, 4 personelinde işten çıkarıldığı ve. 09/05/2025 tarihi itibariyle Kooperatifde istihdam edilip Üniversitenin farklı birimlerinde çalışan personel sayısının 12 olduğu ve personel istihdamı konusunda bulgu yönünde işlem tesis edileceği ifade edilmiştir. Bu itibarla Kooperatif personelinin Üniversite birimlerinde çalıştırılmamasının uygun olacağı düşünülmektedir.

20 DAKİKA ONLİNE MUAYENE 3 BİN TL!

Üniversite ile ilgili raporda yer alan bir başka bulguda, ‘Kanuna Aykırı Olarak Tıbbi Danışmanlık Adı Altında Sağlık Hizmeti Yürütülmesi ve Elde Edilen Gelirin Ek Ödeme Olarak Dağıtılması’ başlığı yer aldı.

Bulguda üniversitenin “tıbbi danışmanlık”  adı altında hastalara uzaktan değerlendirme yapılarak 20 dakikalık hizmet bedeli olarak 3.000 TL ücret talep edildiği belirtildi.

Söz konusu bulguda şu ifadelere yer verildi:

Uzaktan hasta değerlendirmeye yönelik sağlık hizmetleri kapsamında yetkilendirilen kurumlar kapsamına, üniversite hastaneleri dahil edilmemesine rağmen Yönetim Kurulu Kararı ile hastalardan “tıbbi danışmanlık” adı altında ücret alındığı ve bu hizmetin aracı bir kurum kullanılarak yapıldığı görülmüştür. Bilindiği üzere, 3359 sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu'nun 3’üncü maddesinin (c) bendi ve 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’nin 355’inci maddesinin “ç” bendi ile sağlık hizmetlerinin ücret tarifelerini belirlemek yetkisi Sağlık Bakanlığına verilmiştir. Sağlık Bakanlığı kendisine verilen bu yetkiyi kullanmaktadır.

Sağlık Bakanlığı tarafından Kamu Sağlık Hizmetleri ve Sağlık Turizmi, Turistin Sağlığı Kapsamında Sunulan Sağlık Hizmetleri Fiyat Tarifeleri Usul ve Esasları yayımlanmıştır. Söz konusu usul ve esaslarda tarifenin amacı, Bakanlık bünyesindeki sağlık hizmeti sunucuları, devlet üniversiteleri bünyesinde yer alan sağlık hizmet sunucuları ile belediye hastaneleri tarafından sunulan sağlık hizmetlerinin fiyat tarifeleri ile uygulamaya ilişkin usul ve esasların belirlenmesidir. Öte yandan söz konusu usul ve esaslarda, bu fiyat tarifesinin kapsamının Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından finansmanının karşılanıp karşılanmadığına bakılmaksızın, “insan sağlığına yönelik Sağlık Bakanlığı tarafından sunulması uygun görülen” sağlık hizmetleri olduğu belirtilmiştir. 04.06.2024 tarih E-23642684-407.03-244784371 sayılı yazı ile Sağlık Bakanlığı tarafından Kamu Sağlık Hizmetleri Fiyat Tarifesi belirlenmiştir. Söz konusu tarifede, dijital çağın gereği olarak “Uzaktan hasta değerlendirmeye yönelik sağlık hizmetleri” sunulabilecek sağlık hizmetleri kapsamına alınmıştır. Ancak söz konusu sağlık hizmetini verebilecek kurumlar kapsamına üniversite hastaneleri ve özel hastaneler dahil edilmemiştir. Durum böyle iken Fakülte Yönetim Kurulunun önerisi Yürütme Kurulunun kararıyla “tıbbi danışmanlık” adı altında tarife belirlenmiştir. Tarife kapsamında, 20 dakikalık hizmet bedeli olarak hastalardan 3.000 TL ücret talep edilmiştir. Söz konusu durum mevzuata aykırılık teşkil etmektedir. Nitekim, 3359 sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu ve 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile ülke sathında sağlık hizmetlerinin sunumunu ve fiyat tarifesini belirleme yetkisi Sağlık Bakanlığına aittir. Diğer bir anlatımla, hasta sağlığının korunması ve sağlık hizmetlerinin verilmesinde otorite Sağlık Bakanlığıdır. Diğer kurum ve kuruluşların otonom kararlar alarak sağlık hizmeti sunması ve bu kapsamda otonom fiyat tarifesi belirleyerek hastalardan ücret talep etmesi mümkün değildir. Diğer taraftan, Dokuz Eylül Üniversitesi Sağlık Uygulama ve Araştırma Hastanesinin ücret talep edebilme imkânı olmuş olsaydı dâhi talep edebileceği ücret, Sağlık Bakanlığının fiyat tarifesi ile belirlemiş olduğu 300 TL’dir. Sağlık Bakanlığının uzaktan hasta değerlendirmeye yönelik sağlık hizmeti fiyatını 300 TL belirlediği durumda, Üniversite Hastanesinin 3.000 TL belirlemesi de ayrıca hukuki dayanaktan yoksundur. Ayrıca, online “Tıbbi Danışmanlık“ hizmetinin verildiği zaman dilimi, içeriğinin ne olacağı, neleri kapsadığı belli değildir. Verilen hizmetin muayene, ikinci görüş ya da konsültasyon tanımlarına girip girmediği, ya da tıbbi olarak danışılan hususun muayene sonrası kontrol amacıyla yapılıp yapılmadığı anlaşılamamaktadır. Üniversite hastanesinde çalışan sağlık görevlilerinin gelire katkısı oranında 2547 sayılı Kanun'un 58’inci maddesinde ne şekilde ek ödeme alınacağı, yıllar itibariyle süre gelen kanuni bir uygulama var iken bu hizmet kapsamında ek ödeme dağıtım sistemi ve mesai saatleri içerisindeki ve dışındaki çalışma sürelerine bağlı olarak gerekli düzenlemeler mevcut iken yetkisini kanundan almayan Fakülte Yönetim Kurulunun önerisi Yürütme Kurulunun kararıyla tıbbi danışmanlık adı altında tarife belirlenmesi ve ek ödeme dağıtımının da 2547 sayılı Kanun'dan farklı bir şekilde yapılmasında hukuka uyarlılık bulunmamaktadır. Önemli bir husus da bu hizmetin sonunda yapılan tahsilatın aracı bir firma eliyle yapılmasıdır. 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun Yetkisiz tahsil ve ödeme başlıklı 72’nci maddesinde Kanunların veya Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerinin öngördüğü şekilde yetkili kılınmamış hiçbir gerçek veya tüzel kişi, kamu adına tahsilat veya ödeme yapılamayacağı belirtilmiş olup aracı firma kanalı ile Üniversite adına tahsilat yapılması da mevzuata aykırılık oluşturmaktadır. Kamu idaresi cevabında; Sağlık Bakanlığı yeni bir düzenleme yapıncaya kadar TeleTıp/Online Tıbbi Bilirkişilik Hizmetinin sona erdirildiği ifade edilmiştir. Bu itibarla, Sağlık Bakanlığı tarafından yetkilendirilmemiş Üniversite hastanesinin, “Tıbbi Danışmanlık” adı altında sağlık hizmeti sunması mümkün olmadığı gibi hastalardan Sağlık Bakanlığının belirlediği fiyatın üzerinde ücret talep etmesi ve elde edilen ücreti de ek ödeme olarak dağıtması ve bu hizmetini aracı bir kurum eliyle yapması mümkün değildir.