Türkiye’nin tek fil ailesine İzmir’de özel bakım

İzmir Büyükşehir Belediyesi Doğal Yaşam Parkı, çevrenin korunması ve biyolojik çeşitliliğin sürdürülebilirliği kapsamında yürüttüğü çalışmalarla dikkat çekiyor. Park, Türkiye’nin tek fil ailesine ev sahipliği yapıyor ve nesli tehdit altındaki Asya fillerinin sağlıklı ve güvenli yaşam sürdürebilmeleri için özel bakım programları uyguluyor. Beş bireyden oluşan Asya fili ailesi; baba Winner, anne Begümcan ve yavruları İzmir, Deniz ve Ege’den oluşuyor. Parkta uygulanan özel bakım programları, özellikle hayati öneme sahip ayak bakımıyla öne çıkıyor.

Haftada iki kez ayak kontrolü

Fillerin sayısı dünya genelinde her geçen gün azalıyor; 100 yıl önce doğal yaşamda yaklaşık 200 bin olan fil sayısı, günümüzde yaklaşık 50 bine düşmüş durumda. Koruma altındaki filler için iyi bakım, hijyen ve beslenme koşullarının sağlanması büyük önem taşıyor. Doğal Yaşam Parkı’ndaki Asya fillerinin ayakları, haftada iki kez düzenli olarak kontrol ediliyor. Ayak tabanındaki küçük çatlaklar, taş, çivi veya benzeri yabancı cisimlerin batması filler için hayati risk oluşturabiliyor. Bu nedenle hijyen ve periyodik bakım vazgeçilmez bir uygulama olarak yürütülüyor. Parkta bulunan 23 yaşındaki erkek fil Winner ve diğer aile üyeleri, yaklaşık 5 tonluk vücut ağırlıkları nedeniyle ayak tabanlarında oluşabilecek çatlaklar ve enfeksiyonlara karşı düzenli olarak bakım görüyor.

Geçmişteki acı deneyim bugünkü bakımın temeli oldu

İzmir’in simge fili Pak Bahadır’ın geçmişte yaşadığı sağlık sorunlarının, bugünkü bakım anlayışının temelini oluşturduğunu ifade eden İzmir Büyükşehir Belediyesi Veteriner İşleri Dairesi Başkanlığı Doğal Yaşam Parkı Şube Müdürü Biyolog Serkan Eğrilmez, Pak Bahadır’ın ömrünün yaklaşık 50 yılını beton zemin üzerinde geçirdiğini hatırlattı. O dönem yeterli bilgi ve olanakların bulunmaması nedeniyle ayaklarında oluşan çatlakların zamanla ciddi yaralara dönüştüğünü söyleyen Eğrilmez, bu durumun hayvanın hareket kabiliyetini kısıtladığını ve ölümüne giden süreci başlattığını aktardı. Pak Bahadır’ın kaybından bir yıl sonra, Begümcan’a arkadaş olması amacıyla Winner’ın İzmir Doğal Yaşam Parkı’na getirildiğini belirten Eğrilmez, “Bu deneyim bize filler için ayak bakımının ne kadar hayati olduğunu acı bir şekilde gösterdi. Bakım süreçleri artık bilimsel kriterler doğrultusunda düzenli olarak yürütülüyor. Ayrıca barınak zeminleri doğal yapıya uygun hâle getirildi” diye konuştu.

Güvene dayalı sabır gerektiren bir süreç

Fillerin sosyal ve zeki hayvanlar olduğuna dikkat çeken Eğrilmez, bakım sürecinin güven ilişkisi üzerine kurulu olduğunu vurguladı. Veteriner hekimler, teknikerler ve bakıcıların fillere şefkatle yaklaştığını belirten Eğrilmez, “Filler şartlandırılarak ayaklarını bakım penceresinden uzatıyor. Koku, ses ve görsel temasla bakıcılarına güveniyorlar. Bu süreç sabır, deneyim ve süreklilik gerektiriyor” dedi. Bakım eğitiminin aile içinde de yayıldığını ifade eden Eğrilmez, “Begümcan ve Winner ile başlattığımız bu süreci gören İzmir, kendi isteğiyle ayağını uzatmaya başladı. Ardından kardeşi Deniz’e de bunu öğretti. Bu, filler arasında abladan kardeşe; bizim tarafımızda ise usta-çırak ilişkisiyle devam eden bir süreç” dedi.