Üniversitelerde 27 yeni bölüm... İşte, merak edilenler

Yükseköğretim Kurumları Sınavı (2025-YKS) sonuçlarının açıklanmasının ardından üniversite adayları, tarımda ve sağlıkta dijitalleşme, yeşil beceriler ve endüstri alanlarında bu yıl ilk kez açılan yükseköğretim programlarını da tercih edebilecek.

Bu yıl 21-22 Haziran'da düzenlenen 2025-YKS'ye 2 milyon 560 bin 649 aday başvurdu.

Temel Yeterlilik Testi'ne (TYT) 2 milyon 351 bin 641, Alan Yeterlilik Testi'ne (AYT) 1 milyon 549 bin 940, Yabancı Dil Testi'ne (YDT) ise 156 bin 40 aday girdi.

Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) Başkanlığınca, 2025-YKS Yükseköğretim Programları ve Kontenjanları Kılavuzu ön bilgi amacıyla yayımlanmıştı.

Adayların, tercihlerini yapmadan önce tercih süresinde ÖSYM'nin internet adresinden yeniden yayımlanacak kılavuzu dikkatle incelemeleri ve ÖSYM'den yapılan duyuruları takip etmeleri gerekiyor.

Kılavuza göre tercihler, 1-13 Ağustos'ta ÖSYM'nin "https://ais.osym.gov.tr" adresinden yapılacak.

İşte 2025-YKS yerleştirme sürecine ilişkin merak edilenler; 

1- Adaylar tercih yaparken nelere dikkat etmeli?

Adaylar, ilgi ve yeteneklerine göre istihdam olanakları ve iş gücü piyasasını göz önünde bulundurarak tercihte bulunmalı.

Tercih listesi oluşturulurken istenen üniversite ve bölümler tercih listesinin ilk sıralarına yazılmalı, sonrasında ise sıralamalarına yakın olan, üstünde ve altında yer alan yükseköğretim programları, 2024 yılında oluşan bölüm yerleştirme sıralamaları dikkate alınmalı.

2- Üniversitelerde kaç kontenjan bulunuyor?

Bu yıl yükseköğretim kurumlarında genel kontenjanların yanı sıra okul birincisi, depremzede aday, 34 yaş üstü kadın, şehit yakını, gazi ve gazi yakını kontenjanları da dahil olmak üzere toplam 909 bin 190 kontenjan bulunuyor.

3- 34 yaş üstü kadın, depremzede, şehit ile gazi eş ve çocukları ve gazi olan adaylara yönelik kılavuzda neler bulunuyor?

6 Şubat depremlerinden etkilenen Adana, Adıyaman, Diyarbakır, Elazığ, Gaziantep, Hatay, Kahramanmaraş, Kilis, Malatya, Osmaniye ve Şanlıurfa illerinde ikamet eden adaylar için 2025-YKS'de merkezi yerleştirmeyle öğrenci alan programlarda özel kontenjan ayrılması uygulamasına devam edildi. Bu kapsamda depreme maruz kalan illerde bulunan devlet üniversitelerinde, YKS ile öğrenci alan programlarda, mevcut kontenjanın dışında ilave kontenjanlar belirlendi. Bu uygulama gelecek yıl sona erecek.

Depremzede adaylar, 34 yaşını tamamlamış kadınlar, şehit eş ve çocukları, gazi eş ve çocukları ile gazi olan adaylar genel kontenjan (öncelikle) ve diğer kontenjanlar göz önünde tutularak merkezi yerleştirmeyle yerleştirme puanlarının elverdiği en üst tercihlerine yerleştirilecek. Adaylar için ayrılan kontenjanların sınırlı olması sebebiyle tercihlerinin tümünü çok istenen programlar arasından yapanların, puanlarının yüksek olmaması durumunda hiçbir programa yerleşememe ihtimali bulunuyor.

Bu durumlardaki adaylar için ayrılan kontenjanlar, merkezi ilk yerleştirmede boş kaldığı takdirde bu kontenjanlara ek yerleştirmede de yer verilecek. Hem merkezi ilk yerleştirmede hem de ek yerleştirmede boş kalan kontenjan genel kontenjana aktarılmayacak.

Sınavın yapıldığı yılın ilk günü itibarıyla 34 yaşını tamamlamış kadınlar için kılavuzda merkezi yerleştirmeyle öğrenci alan, belirlenen devlet üniversitelerindeki ön lisans ve lisans programlarında (başarı sıralaması şartı aranan programlar hariç) kontenjan ayrıldı. Daha önce herhangi bir lisans programından mezun olanlar, ayrılan kontenjanlardan yararlanamayacak. Daha önce bir ön lisans programından mezunlar ise sadece lisans programlarının ilgili kontenjanlarına yerleştirilebilecek.

4- YKS tercihleri sıralamaya göre mi puana göre mi yapılmalı, kaç tercihte bulunulabilir?

Adayların puana değil, sıralamalarına göre tercihlerde bulunmaları gerekiyor. YKS tercihlerinde, geçen yılın sıralamaları önemli faktör olmalı.

Adaylar, sağlıklı tercih yapabilmeleri için birçok yeniliklerin eklendiği YÖK ATLAS verilerine de göz atmalı.

YKS tercih döneminde adaylar, en fazla 24 tercihte bulunabilecek. Listeyi oluştururken ilk birkaç tercih, puanın yeterli olup olmayacağı endişesine kapılmadan, sadece ilgiler göz önünde bulundurularak belirlenmeli, buralara en çok istenen programlar yazılmalı. Ancak kazanılsa bile kaydolmak istenmeyen bir programa tercih listesinde yer verilmemeli. Adayların tercih listelerindeki programların sırasının istek sıralarına uygunluğu kontrol edilmeli.

5- Bu yıl yeni açılan bölümler neler?

Bilişim, yapay zeka, yeşil dönüşüm, sağlık ve tarımda dijital dönüşüm alanlarında ihtiyaç duyulan insan kaynağının karşılanması amacıyla açılan 3'ü lisans, 24'ü ön lisans olmak üzere 27 program tercih kılavuzunda ilk kez yer alıyor.

Yeni açılan bölümler sadece çağın değil, sektörün ve iş gücü piyasasının taleplerine göre tasarlandı.

Bu programlar şöyle:

Tarımda dijitalleşme kapsamında "Hassas Tarım ve Tarımsal Robotlar" ile "Tarım Makineleri ve Teknolojileri Mühendisliği" lisans programları,

"Dijital Tarım Teknolojileri", "Akıllı Sera Teknolojileri", "Akıllı Tarım ve Gıda Yönetimi" ile "Uzaktan Algılama ve Coğrafi Bilgi Sistemleri" ön lisans programları,

Yeşil beceriler alanında "Doğa Koruma ve Biyoçeşitlilik Yönetimi" lisans programı ve "Akıllı Altyapılar Teknikerliği", "Çevre Sağlığı ve Çevresel Risk Yönetimi Teknikerliği", "Çevresel Ölçüm ve İzleme Sistemleri Teknikerliği", "Hidrojen ve Enerji Depolama Teknikerliği", "Karbon Yönetimi Teknikerliği", "Su ve Atık Yönetimi Teknikerliği", "Yenilenebilir Enerji Teknikerliği" ile "Yeşil ve Ekolojik Bina Teknikerliği" ön lisans programları,

Sağlık alanında "Dijital Sağlık Sistemleri Teknikerliği", "Tele-Sağlık Teknikerliği" ile "Tıbbi Veri İşleme Teknikerliği" ön lisans programları,

Sanayi alanında "Elektrik Makineleri Bakım ve Onarımı", "Fiber Tekne İmalatı ve Kompozit Kalıp Teknolojileri", "Havacılık Elektroniği Teknolojileri", "Hidrolik ve Pnömatik Teknikerliği", "Karayolu Yük Taşıtı Sürücülüğü", "Talaşlı Üretim Teknikerliği", "Optoelektronik ve Elektro Optik Teknolojileri", "Ofis Teknolojileri ve Veri Yönetimi" ile "Yapı Yüzeyi Tasarım Teknikerliği" ön lisans programları.

Ayrıca, 2023'ten itibaren 20 üniversitede yapay zeka, büyük veri, siber güvenlik gibi 17 farklı türde toplam 72 yeni lisans ve ön lisans programı açılmış, geçen sene bu programların tamamının doluluk oranı yüzde 100'e ulaşmıştı. Bu yıl bu türden programların uygulanacağı üniversite sayısı da 80'in üzerine çıkarıldı.

6- Lisans programları tablolarındaki "TYÇ" ne anlama geliyor?

Kılavuzda yer alan Türkiye Yeterlilikler Çerçevesi (TYÇ) logosu, diplomaların yurt dışında daha hızlı tanınmasına ve istihdam imkanlarını artırmasına olanak sağlarken, yükseköğretim staj yeterliliklerinin ve yurt dışında geçirilen öğrenim dönemlerinin kazanımlarının karşılıklı doğrudan tanınmasında, yatay ve dikey öğrenci hareketliliğinde de kolaylık sağlıyor.

7- Başarı sıralaması uygulaması devam edecek mi?

Evet. Bazı bölümler için başarı sıralaması uygulamasına bu yıl da devam ediliyor.

Bu kapsamda tıp, diş hekimliği, eczacılık, hukuk, mimarlık, mühendislik ve öğretmenlik programlarını tercih edebilmek için gerekli olan en düşük başarı sırası koşulu uygulaması sürüyor.

Bu yıl hukuk programlarına yerleştirme işlemlerinde EA en düşük 100 bininci, mühendislik programlarına yerleştirme işlemlerinde SAY en düşük 300 bininci, mimarlık programlarına yerleştirme işlemlerinde SAY en düşük 250 bininci, tıp programlarına yerleştirme işlemlerinde SAY en düşük 50 bininci, öğretmenlik programlarına yerleştirme işlemlerinde ilgili puan türünde en düşük 300 bininci, eczacılık programlarına yerleştirme işlemlerinde SAY en düşük 100 bininci, diş hekimliği programlarına yerleştirme işlemlerinde SAY en düşük 80 bininci olmak gerekecek.

8- YKS tercihleri için danışmanlık nasıl alınır?

Milli Eğitim Bakanlığı, adaylara üniversiteye yerleştirme sürecinde destek olması amacıyla rehber öğretmen ve psikolojik danışmanlar aracılığıyla sunacağı "tercih danışmanlığı" hizmeti verecek. Tercih danışmanlığı birimleri, eğitim kurumları ile rehberlik ve araştırma merkezlerinde oluşturulacak.

Bu süreçte adayların kendine uygun tercihler yapması, fırsatları değerlendirmesi, sorumluluk alarak karar vermesi, çok yönlü gelişimle beraber sağlıklı bireyler olarak toplumda yaşamını sürdürmesi konularında öğrencilere ve ailelerine kılavuzluk edilecek.

Ayrıca üniversiteler, tercih yapacak öğrenciler için tercih fuarları düzenleyecek.

9- Üniversite kayıtları ne zaman yapılacak?

YKS sonuçlarına göre bir programa kayıt hakkı kazanan adaylar, kayıt işlemlerini 1-5 Eylül'de yapacak, elektronik kayıtlar ise 1-3 Eylül'de alınacak.

10- Ek yerleştirme nasıl yapılacak?

Yükseköğretim programlarına kayıt işlemleri tamamlandıktan sonra boş kalan kontenjanlar üniversitelerce ÖSYM'ye bildirilecek. Yükseköğretim programlarının 2025-YKS sonuçlarına göre yapılan genel yerleştirme sonunda boş kalan veya kaydolmama nedeniyle dolmayan kontenjanlarına ÖSYM tarafından merkezi olarak ek yerleştirme yapılacak. Merkezi yerleştirmede bir yükseköğretim programına yerleştirilen adaylar, ek yerleştirme için başvuramayacak. (AA)