Ağız kuruluğu, tükürük yetersizliği ya da yokluğundan ötürü olur. Bu, tükürük bezlerinin yeterli miktarda tükürük üretememesi demektir. Bu duruma diyabet ve Sjögren sendromu gibi lokal ya da sistemik hastalıklar neden olur

Ağız kuruluğuna yol açan lokal sebepler, tükürük bezine ait hastalıklar olup bunlar enfeksiyon, taş ve nadiren tümörlerdir. Çoğu kez tek taraflı oldukları için şiddetli ağız kurumasına yol açmaz, daha ılımlı seyrederler. Sistemik sebeplerin başında ise Diyabet ve Sjögren sendromu gelir. Çeşitli nedenlerle kullanılan ilaçlar ise ağız kuruluğu sıralamasında ikinciliği paylaşırlar. Ağız kuruluğu çiğneme ve yutma güçlüğüne yol açar. Diş ve diş eti hastalıkları ortaya çıkar. Zaman içinde konuşmada güçlük baş gösterir. Tat alma duygusu kaybolur, süreç içinde buna koku alma duyusundaki bozukluk da eşlik eder. Boğazda gıcık hissi, inatçı ve kuru bir öksürük sıklıkla karşılaşılan diğer sorunlardır. Ağız kuruluğu, neredeyse tüm ilaçların ortak yan etkisi olarak karşımıza çıkar.

SIVI BESİNLER

En sık rastladıklarımız anti depresanlar, anti kolinerjikler, anti hipertansifler, anti romatizmal ilaçlar ve analjeziklerdir. Ağız kuruluğuna karşı bol su içmek gerekir. Ağız kuruluğuna yol açan ilaçlar mümkün olduğunca azaltılmalıdır. Sıvı besinler tercih edilmelidir. Antioksidan etkileri nedeniyle renkli meyve ve sebze tüketimine öncelik verilmelidir.

***

Sjögren sendromu

Sjögren sendromu tükürük ve gözyaşı bezlerini birlikte yakalayan, bağışıklık sisteminde zayıflama nedeniyle ortaya çıkan bir hastalıktır. Çok kez Romatoid Artrit ve Sistemik Lupus hastalığı ile birlikte görülür. Sjögren sendromunda ağız ve gözlerde kuruluk önde gelen belirtilerdir.

Göz kuruluğu, gözlerde batma, yanma gibi sıkıntılara yol açar. Salgı bezlerindeki kuruluk, dış üreme organlarını da etkileyerek kadınlarda vajinal kuruluğa yol açar, bu ise cinsel ilişkide sorunlar yaratır. Cilt kuruluğu, pullanma ve kaşıntı çok kişide görülür.

Tükürük bezleri zaman zaman şişerek yalancı kabakulak görüntüsü sergileyebilir. Sjögren sendromu’nun sistemik belirtileri halsizlik, eklemlerde ağrı ve şişme, üşüme, soğuk havalarda parmak uçlarında morarma, kol ve bacaklarda uyuşmalardır. İlerlemiş olgularda ise kansızlık, pıhtılaşma bozuklukları, böbrek taşları, solunum yolu hastalıkları sık görülür. Tanı, hasta yakınmaları, klinik muayene, rutin kan analizleri ile konur. Gerekirse romatizma için spesifik bazı testler istenir, alt dudaktan tükürük bezi biyopsisi yapılır.
Ne yapmalıyız?

- Bol su için

- Ağız temizliğine özen gösterin

- Periyodik olarak diş bakımı yaptırın

- Kuru ve tozlu ortamlardan uzak durun

- Öncelikle sıvı besinler tüketin

- Alkolden uzak durun

- Kahveyi azaltın