Safra taşları, safra kesesi ya da kanallarında yer alan irili ufaklı taşlar olup, genetik nedenlerden ve dengesiz diyetlerden ötürü oluşur. Dengesiz diyet, oldukça düşük kaloriyle beslenerek hızlı kilo vermek demektir. Bu yanlış davranışlara yaza girmekte olduğumuz şu günlerde maalesef sık rastlamaktayız. Safra taşlarının içeriğinde kolesterol, safra pigmentleri, kalsiyum ve protein mevcuttur.

Kimlerde görülür?

Safra taşları en sık orta yaş kadınlarda görülmektedir. Doğum yapan ve östrojen kullanan kadınlarda daha da sık görülmektedir. Çocuklarda da görülmektedir. Çocuklarda görülen safra taşları genelde doğuştan kan hastalıkları ile birliktedir. Kolesterol içeren safra taşlarının temel yapısı mikro kristallerdir. Henüz taş formu oluşmadan ultrasonografi ile gözlemlenen bu mikro kristaller, safra çamuru olarak da adlandırılmaktadır. Safra çamuru kendiliğinden kaybolabilir, uzun süre sebat edebilir ya da safra taşına dönüşebilir. Safra çamuru kolesistit, kolanjit ve pankreatit gibi önemli komplikasyonlara sebep olabileceğinden yakından takip edilir. Renkli safra taşlarına pigment taşları da denmektedir. Pigment safra taşları; kalsiyum tuzu, safra ve protein karışımından oluşur.

Bulantı ve kusma

Safra taşları genelde sessizdir, bir yakınmaya yol açmazlar. Ses veren safra kesesi taşları ise bulantı, ağrı, gaz ve safra yolları koliğine neden olur. Safra kesesi koliği, bilier kolik olarak da bilinir. Bilier kolik, safra kesesi ve kanallarına ait oldukça şiddetli bir ağrıdır. Safra yolları ya da kesesi koliği genelde yemeklerden 15-30 dakika sonra başlar. Ağrı, karın sağ üst yarısında ya da göğüs kafesinin hemen altındadır. Aralıklarla gelir ve en sık sırta, sağ kürek kemiğine yayılır. Göğsün sol yarısına yayılan ağrılar kalp krizi sanısına neden olur. Kolik ağrılara çok kez bulantı ve kusma da eşlik eder. Taşlara ilaveten enfeksiyon da gelişmişse yüksek ateş ve titreme olur.

Tedavi edilmeli mi?

Asemptomatik safra taşlarının tedavisine gerek yoktur, onları izlemek yeterlidir. Ancak, akut taşlı kolesistit ve safra kolikleri var ise öncelikle laparoskopik kolesistektomi ile tedavi edilmelidir. Tedavi gerekip de ameliyata engel bir durum söz konusu ise safra taşlarını eriten ilaçlar kullanılır.

Acil bir durumdur

Sessiz safra taşları, hiçbir yakınmaya yol açmayan, rutin olarak yapılan bir ultrasonografide tesadüf olarak saptanan taşlardır. Bunlara asemptomatik safra taşları da denir. Enfeksiyon ve ağrıya yol açma olasılıkları çok düşük olduklarından tedaviye gerek duyulmaz, takip etmekle yetinilir. Akut taşlı kolesistit, safra kesesi kanalının taş ile tıkanması ve iltihaplanması demektir. Taşlı kese hastalıklarının en sık görülen ve en ciddi olan komplikasyonu budur. Akut taşlı kolesistit, acil olarak hastaneye sevki ve ameliyatı gereken bir durumdur.