Büyükşehir'de gündem ESHOT!

Gizem TABAN/GERÇEKİZMİR- İzmir Büyükşehir Belediye Meclisi Kasım ayı yedinci oturumu Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer’in yönetiminde gerçekleşti. Meclis toplantısında ESHOT Genel Müdürlüğü’nün 2020 yılı performans programı ve 2020 yılı mali bütçesi görüşüldü. Bütçe tasarısı ve performans programına AK Parti ve Milliyetçi Hareket Partisi (CHP) cephesinden eleştiriler gelirken, Başkan Soyer ve CHP Grubu eleştirilere tek tek yanıt verdi. ESHOT Genel Müdürlüğü’nün 2020 yılı bütçesinin 1 milyar 444 milyon 576 bin TL olduğu belirtildi. AK Parti’nin ret oyu verdiği performans programı ve bütçe tasarısı oy çokluğuyla meclisten geçti.

SOYER’DEN ‘DEMOKRATİK OLGUNLUK’ TEŞEKKÜRÜ

Toplantının başlangıcında konuşan Başkan Tunç Soyer, geçtiğimiz gün İZSU’nun 2020 yılı mali bütçesi görüşmesindeki tavırlarından dolayı tüm meclis üyelerine teşekkür etti. Soyer, “İZSU’nun bütçe görüşmesi sırasında gösterilen demokratik olgunluk için tüm meclis üyelerimize çok teşekkür ediyorum. Büyük bir olgunlukla bu müzakereler yapıldığı için herkese tek tek teşekkür ederim, İzmir için bir gururdur” dedi.

ESHOT’UN 2020 YILI BÜTÇESİ 1 MİLYAR 444 MİLYON 576 BİN TL

ESHOT Genel Müdürlüğü’nün 2020 yılı mali bütçesi 1 milyar 444 milyon 576 bin TL olarak açıklandı.

“İZMİR’DE YÜZDE 46’LIK YOLCU PAYINI ESHOT TAŞIYOR”

ESHOT Genel Müdürlüğü’nün çalışmalarına dair bilgilendirme konuşması yapan Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Grup Başkan Vekili Mustafa Özuslu, şunları söyledi: “İzmir’de ulaşım hizmetlerini sürdüren bin 536 otobüs ile şu anda yollarda olan ESHOT personeli arkadaşlarımıza şükranlarımı sunuyorum. ESHOT 76 yıldan hizmet veren bir kuruluş. 1943 yılında kurulmuş, İzmir’de lastik tekerlekli ulaşımı sağlamakla yükümlü bir kuruluşumuz. İzmirlilere eşit erişilebilir konforlu ve kaliteli bir hizmeti sunmak adına kurum tarafından ortaya konmuş vizyonel çalışmaları içermektedir. İzmir’de yüzde 46’lık yolcu payını sadece ESHOT taşıyor. Lastik tekerlekli ulaşımda yapılacak yatırımlar İzmir’in toplu yaşamında memnuniyeti önemli derecede etkileyecektir. 2020’de İzmirlilerin konforlu ve rahat ulaşımını göz önünde bulunduran aynı zamanda dezavantajlı uygun ve çevre dostu bir otobüs filosuna sahibiz. Filomuz da 20 adet elektrikli otobüs mevcuttur. Planlanan 100 otobüs alımının 20’sinin yine elektrikli olması 2020 yılı bütçemizde planlanmıştır.  Yeni alınacak elektrikli otobüslerimiz, İkinci etap elektrik üretim santrali olan Gediz santrali ile şarj işlemini sağlayacaktır. Şu anda güneş enerjili aydınlatma sağlayan 65 adet durak 2020 -2024 yıllarında 225’e çıkacak. ESHOT standartlarını dezavantajlı bireyleri gözeterek gerçekleştirmektedir.  200 olan akıllı duraklar 500’e ulaşacak. Araçlardan ve duraklardan gelir elde etmek amacıyla reklam alımı için ihaleye de çıkılacaktır. Bununla beraber bisiklet takma aparatına sahip olan 60 tane otobüsümüz bulunuyor. Bu sayı da 296’ya ulaşacak. Katlanabilir bisikletlerin otobüslerimizde belirli saatlerde taşına bilmesi için de çalışmalarımız devam edecek.”

“ARTIK OTOBÜS ŞOFÖRLÜĞÜ SADECE ERKEK EGEMENLİĞİNDE OLMAYACAK”

Özuslu ayrıca, “Şoförlerimiz işe alınırken psiko teknik testlerden geçiyorlar, her sabah yapılan alkol muayenelerimiz var ve işe alırken yaptığımız incelemeler bizim hizmet kalitemize de yansımaktadır. İstanbul ve Ankara’ya baktığınız çeşitli adli olaylarla karşılaşabilirsiniz ancak bizim ince eleyip sık dokumamız sonucunda şoförlerimizin böyle olaylara karışmadığını,  bu tarz olayların yaşanmadığını göreceksiniz.  Artık otobüs şoförlüğü sadece erkeklerin egemenliğinde olmayacak, toplumda her işi kadın erkek beraber yapabilir; bu hem kadınların istihdamı hem de belediyemizin ortaya koyduğu kadın erkek eşitliği açısından oldukça önemli. Her yıl 30 kadın şoför istihdamı sağlayacağız” diye konuştu.

AK PARTİ’DEN ‘HASTA VE DOKTOR’ BENZETMELİ ELEŞTİRİ

ESHOT’un 2020 yılı bütçe tasarısı ve performans programına eleştirilerde bulunan AK Parti Grup Başkan Vekili Özgür Hızal, “Geçtiğimiz gün İZSU’nun bütçesini ve performans programını görüştük. İZSU gibi ESHOT da İzmir için hayati önem taşıyan bir kuruluş.Ancak İZSU’dan ayrı olarak ESHOT’un bir durumu var; İZSU biraz daha bağımsız gibi dururken ESHOT özellikle finansal açıdan büyükşehir ile iç içe geçmiş bir kuruluş. Şöyle bir örnek vereyim; ortada bir hasta var ve bu hastayı iyileştirmeye çalışan bir doktor var. Hasta ESHOT, doktor İzmir Büyükşehir Belediyesi. Hastanın iyileşmeye, doktorun da iyileştirmeye niyeti yok. Çünkü yöntemsel değişiklikleri denemiyor. ESHOT’un bütçesine bakıyoruz;tahmini gelir 1 milyar 42 milyon. Bunun içerisinde 500 milyon civarında büyükşehrin vereceği yardımlar var. Yani reel olarak ESHOT gelir bütçesi 530 milyon civarında. Tabi burada gelirlerin ana unsuru taşınan yolculardan alınan ücretler. Ne ESHOT özel bir şirkettir ne de İzmirli hemşerilerimiz müşteridir. Eğer bu anlayışta olsaydı zaten karşısında net bir şekilde dururduk. ESHOT’un kar amacı güden bir şirket olmadığını biliyoruz ama şunu da biliyoruz; hastanın iyileşmeye, doktorun da iyileştirmeye niyeti olması lazım. 444 milyon bütçe açığının farkındayız, verilen 500 milyon yardımla birlikte… İzmir Büyükşehir Belediyesi ESHOT’un bütçesini arttırmak adına ulaşım ücretlerine zam yapsın demiyoruz, zam yapılsa ilk yaygarayı biz çıkaracağız. Ancak tekliflerimiz var. Bunların yapılması için sizlere ısrarcı olacağız, zorlayacağız. ESHOT’un gelirleri noktasında bir artış sağlamak çok kolay değil ama önümüzdeki yıllarda göreceğimiz birtakım reklamsal faaliyetlerle benzeri faaliyetlerle bir miktar arttırılabilir. Ama mesele giderler noktasında… Tedavi yöntemi derken ESHOT’un gelirini şişirecek bağışların, yardımların yanına acaba ESHOT’un bünyesini daha sağlamlaştıracak ya da reel kullanabileceğimiz bir yapıya getirilmesini sağlamalıyız. 2020 yılı giderlerine baktığımızda yüzde 25’’lik kısım araçların akaryakıt, yedek parça, bakım ve onarım giderleri olarak görüyoruz. Yüzde 10’luk kısım yeni araç alımlarına ayrılmış. Kalan yüzde 65’i cari harcamalar, personel giderleri vb. Bugüne kadar ESHOT’ta doğru teşhislerin konulamamasından dolayı her yıl bütçe açığı artarak devam etmiş. Giderleri nasıl düşürebiliriz diye düşünülmemiş. Biz araç yaş ortalamamızı nasıl aşağıya çekebiliriz, bakım onarım giderlerini nasıl aşağıya çekeriz diye planlanmamış. 2014 yılında 240 milyon tahmin edilen büyükşehir yardımı 280 milyon olmuş, 2015 yılında tahmin edilen 240 milyon, 284 milyon olarak gerçekleşmiş, 2016 yılında 260 milyon olan 319 milyon olarak gerçekleşmiş, 2017 yılında 2020 milyon olarak tahmin edilirken 342 milyon gerçekleşmiş, 2018 yılında 280 milyon tahmin edilirken 351 milyon gerçekleşmiş. 2019 yılında da 360 milyon tahmin edilirken 392 milyon gerçekleşmiş. 2020’de de 500 milyon tahmin edilirken muhtemelen 600 milyon olarak gerçekleşecek. Bu 5-6 yıllık süreçte bir ESHOT yetkilisi çıkıp şunu düşünmesi gerekirdi; Her geçen gün tahminimizin üzerinde yardım yaptığımız bir kuruluşta giderleri nasıl düşürürüz diye değerlendirmek zorundaydı. Maalesef burada ciddi hatalar yapıldı ve yapılmaya da devam ediyor” açıklamasında bulundu.

“ESHOT’U AYAĞA KALDIRMAMIZ GEREKİYOR”

Hızal konuşmasına şöyle devam etti: “Tüm ulaşım araçları içerisinde 2017-2018 yılları arasında toplam 1 milyon yolcunun büyükşehir belediyesinin ulaşım araçlarından kaçtığını ifade eden AK Partili Hızal, “Burada bir problem var demektir. Ben 8 aylık meclis üyesi olarak bu verileri okuduğumda anlayabiliyorsam, yetkililer de anlıyordur diye düşünüyorum.  Araç yaş ortalamamız 10. Araç yaş ortalamasını düşürmek için bu yıl almamız gereken araç sayısı 350, biz 100 alacağız. Ara yaş ortalamamız düşmeyecek. Bunu düşürmezsek ne olacak araç bakım onarım gideri artacak, yakıt sarfiyatı artacak ve mazeret uyduracağız. Mazeret öne sürmek istedikten sonra her şeyi mazeret olarak sunabiliriz. Bizim doğru tedavi yöntemlerini bulmamız gerekiyor. Hastayı koşturamayız ama en azından ayağa kaldırıp yürütebilmek adına doğru programlamaları yapmak zorundayız. Maalesef bugüne kadar yapılmadı, süreç içerisinde de bunu görmüyoruz. Toplam durak sayısı 8 bin 580. Akıllı durak sayısı kaç? 2020 yılındayız, şuan akıllı durak sayısı 500. Beş yıl sonra planlanan akıllı durak sayısı bin. Sayın başkan İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı olarak ilk göreve başladığında demişti ki; ‘İzmir’i bisikletle barışık bir kent yapacağım.’ Keşke İzmirliler de sizin kadar şanslı olsa da aracının arkasında bisiklet aparatı olsa ve İzmir’de bisikleti çok daha yoğun kullanabilse. Şuan 60 aparat var, planlanan 236… O yüzden bizim ESHOT noktasında doğru teşhisleri koyarak, doğru hamleler yaparak hala ana unsur olan taşımacılıkta ESHOT’u ayağa kaldırmamız gerekiyor.”

“İLAÇLAR SİZDE, HASTA EDEN DE SİZSİNİZ”

Hızal’ın eleştirilerine yanıt veren Plan ve Bütçe Komisyonu Başkanı CHP’li Yeşim Tekoğlu, “İzmir’i demir ağlarla örmesek de demokrasiyle, özgürlükle, ulaşım ağlarıyla örüyoruz. Biz zam için yaygara yapamıyoruz. Çünkü iktidar partisi olarak sizin yaptığınız elektriğe, girdilere, zamlara yaygara yapamıyoruz çünkü siz diyorsunuz ki biz yaptık siz uyacaksınız. Hasta ve doktor konusunda, evet ilaçlar sizde ve hasta eden de sizsiniz. İlaçlarımız pahalı, elektrik pahalı, suyun girdileri pahalı ÖTV ve KDV yüksek. Demek ki ilaçlar sizde. 500 milyon yardımla ilgili de; “Muhtarlarımıza kart vermeyelim mi, çocukları anneleriyle birlikte ücretsiz göndermeyelim mi bunun kararını size bırakıyorum. Borçlanmanın nedeni ya da desteğin nedeni bunlar” ifadelerini kullandı.

33 ARAÇ KAYIP İDDİASI

Toplantıda söz alan AK Partili Meclis Üyesi Fikret Mısırlı raporlardaki rakamlarla, CHP Grup Başkan Vekili Mustafa Özuslu’nun verdiği rakamlarının tutmadığını belirterek, “Sayın Başkanımız sanırım 33 aracımız kayıp. Mustafa Bey’in verdiği rakamlarda 1536 aracımız var. Bizdeki kitapçıkta farklı bir rakam yazıyor. Eğer rakamlarda bir yanlışlık yoksa 33 aracımız kayıp… Araçlarımız çok yaşlandı, 25 yaşını doldurmuş 35 aracımız var, 800 aracımız ileri yaşta. Su anki yaş ortalaması 10 buçuğu buluyor. Avrupa’daki oran ise 4-5… Bu neyi beraberinde getiriyor, bakım ve gider. Araç bakımıyla ilgili para özel kalem müdürlüğünün bütçesinin yarısı kadar… Bütçe ağırlıklarını uygun bulmuyorum” diye konuştu.

“ENTEGRASYON SİSTEMİ KONUSUNDA EKSİK BİLGİLENME VAR”

ESHOT ile ilgili AK Parti kanadından gelen eleştiriler üzerine konuşan Başkan Soyer, “ESHOT’un entegrasyon sistemi konusunda fark ettim ki eksik bilgilenme var. Uygun görürseniz ESHOT Genel Müdürümüzden, entegrasyon sisteminin gelmişini geçmişini içeren toplu bir sunum yapılsın. Bazı şeyler anlaşılmamış. Bu sistemin İzmir’e nasıl adapte edileceğinin sunumunu yapalım. O zaman belki daha net anlaşılır” dedi.

CHP’DEN ‘KAYIP ARAÇ’ VE MALİYET AÇIKLAMASI

AK Partili Mısırlı’nın eleştirisine yanıt veren CHP Grup Başkan Vekili Özuslu, “Bugün ESHOT Garajına gidelim, 1536 aracı buluruz. Ama performans programı Haziran’da hazırlandığı için değişiklikler var. Akaryakıt israfına yönelik iyileştirmeler konusunda ESHOT çalışmalar yapılıyor, yakın zamanda göreceğiz. Her zaman daha iyisini güzelini yapmak mümkün... Ben de muhalefet olsam ‘niye 2 bin araç yok’ derim. Muhalefet olarak haklılar ama elektrik, yakıt fiyatlarına gelen zamlar bizim buradan yönetebileceğimiz şeyler değil. Bu girdiler ister istemez bu maliyetleri etkiler. Bunları konuşmadan ESHOT bütçesini nasıl konuşacağız. Bugün 178 bin yolcuyu, eksiklerine rağmen taşıyan ESHOT’a teşekkür ediyorum, meclise de teşekkür ediyorum” ifadelerini kullandı.

MHP’DEN FİNANSAL YARDIM TEPKİSİ

MHP Grup Başkan Vekili Selahattin Şahin ise, büyükşehir belediyesinin ESHOT’a yaptığı finansal yardıma yönelik eleştirilerde bulundu. Şahin, “Hep mi ESHOT'u büyükşehir finanse edecek. Bu nereye kadar böyle devam edecek?” dedi.

“YEREL YÖNETİM REFORM PAKETİNE İHTİYAÇ VAR”

Elektrikli otobüs sayısı ve ESHOT’a yapılan finansal yardım hakkındaki eleştirilere yanıt veren Büyükşehir Belediye Başkanı Soyer, “Yatırım planımızda 400 elektrikli otobüs alınması onaylanmış durumda. ‘Hep mi ESHOT'u büyükşehir finanse edecek, ne olacak bu borç’ dediniz. Türkiye’nin en önemli gündemi yerel reform paketi… Yerel yönetim reform paketine ihtiyacımız var. Biz saatlerdir burada konuşuyoruz, hizmet etmeye çalışıyoruz ama paramız yok, borçlanıyoruz. Mevzuatın değiştirilmesi lazım… ÖTV’nin kaldırılması, kaynakların arttırılması bu tür baskıların ortadan kalkması lazım. Son olarak bir anımı paylaşarak bitirmek istiyorum. Herhalde 8-9 yaşlarındaydım. Güzelyalı’da ki Mehmet Akif Ersoy’da okuyordum. Babamla troleybüse binerdim. Babam şoförle selamlaşırdı; ‘baş şoför’ derdi. O şoför benim hayatımda çok kallavi bir yer bırakmıştır. Çok zor şartlar altında çalışıyorlar. Hepsine Allahtan kolaylık diliyorum. Hepsini kutluyorum. Büyük sorumluluk ve özen gerektiren bir iş. İzmir’de başka kentlere göre çok temiz bir sicilimiz var” açıklamasını yaptı.