Ankara ile Tahran arasında önemli kararlar

Resmi temaslar için İran'da olan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, İran Cumhurbaşkanı Ruhani ile bir araya geldi.

İki lider görüşme sonrası düzenlenen basın toplantısında açıklamalarda bulundu.

Ruhani: İran ve Türkiye iki Müslüman, dost ülkeler olarak bölgede istikrarın ekseni. Bir kez daha vurgulamak isterim ki son günlerde iki ülkenin ilişkileri her alanda gelişmektedir. Bugün yaptığımız görüşmede iki ülkenin ekonomik ilişkilerini daha ileri götürmek için önemli kararlar aldık. Bankacılık ilişkilerinin geliştirilmesi ve işlemlerin milli para birimiyle yapılmasına karar verildi. Gümrük kapıları 24 saat çalışacak. Yatırımcılık ilişkilerinin geliştirilmesi ve kolaylaştırılması amacıyla Türk yatırımcılara gerekli destek sağlanacak. Petrol ve doğalgaz konusuyla ilgili Türkiye daha fazla doğalgaz ve petrol almaya hazır olduğunu bildirdi. İran tarafı aynı zamanda Türk tarafından bu konuda yatırım yapmasını istedi. Türkiye de buna hazır olduğunu bildirdi. Turizmle ilgili olarak iki ülkenin sorunlarla ilgili müzakereler yapmaya hazır olunduğu bildirildi. İki taraf da yıllık 30 milyar dolar ticaret hacmine ulaşmak istiyor.

Bölgemizdeki hassas konuları da dikkate alarak Irak ve Suriye ile ilgili değerlendirmelerde bulunduk. En temel amacımız bölgedeki barış ve istikrarı hakim kılmaktır. İran, Türkiye ve Rusya arasında Suriye'deki barış ortamını sağlamak için 3'lü işbirliği çalışmalarına ihtiyaç duyulmaktadır. Etnik ve mezhebi ayrımcılıkları artırmak bazı yabancıların planlarıdır. Bu şekilde bölgeyi ayırmaya çalışıyorlar. İki ülke de bunu kabul etmiyor. Irak ve Suriye'nin toprak bütünlüğü iki ülkenin de amacıdır. Irak Kürdistanı'nın halkı bizim değerli kardeşlerimizdir. Baskı uygulanmasını istemeyiz. Ama buradaki bazı kişiler yanlış kararlar aldılar bunu telafi etmek zorundalar. Türkiye, İran, Irak olarak girişimlerde bulunduk. Terörle mücadele iki ülkenin de amacıdır. İki ülkede, adı ne olursa olsun, mücadele edecektir. Terörizm bilmelidir ki onların bölgedeki gaddarca davranışlarına izin vermeyecektir. 

Erdoğan: Aziz kardeşim Ruhani'nin davetiyle Tahran'da bulunuyoruz. Ev sahipliğine şükranlarımı ifade etmek isterim. İran halkının yüksek katılımıyla gerçekleştirilen seçimle tekrar cumhurbaşkanı seçilen Ruhani'yi tebrik etmek isterim, kendisine ve heyetine başarılar diliyorum. Bugün aramızdaki siyasi, askeri, ekonomik, kültürel, ticari konuları kapsayan verimli görüşmeler yaptık. Bu vesileyle bakanlarımız kendi aralarında kendi ikili görüşmelerini gerçekleştirdiler. Kurumlar aynı şekilde birbirleriyle görüşmeler gerçekleştirdiler. Türkiye ile İran arasındaki son dönemdeki üst düzey ziyaretlerin artışı ilişkilerimizi farklı ve olumlu bir düzeye taşıyacaktır. Yıllar önce belirlediğimiz 30 milyar dolar ticaret hacmi hedefi vardı ama 10 milyar dolarda takılı kaldı. 4. Yüksek Düzeyde Stratejik Konsey'de 30 milyar dolarlık bu hedef gündemimizin ana belirleyicisi oldu. Enerji'den turizme, savunma sanayine, karayolu taşımacılığına karşı yoğun bir şekilde arkadaşlarımızın çalışmalarını teşvik ettik. Merkez bankalarımızın riyasetinde ve bankaların kendi aralarındaki işbirliği ile finans sektörüne bir canlılık getirme kararı aldık. Ekonomik ilişkilerimizi mevcut kur baskısından kurtarmak için milli para birimiyle ticareti hayata geçirmeye karar verdik. Merkez bankalarımız önümüzdeki hafta bir araya gelerek anlaşmayı imzalayacak.

Bunlarla birlikte aynı zamanda bankalarımızın İran'da şube açmaları hareketlenecektir. Enerji sektöründe işbirliğimizi yoğunlaştırma konusundaki kararlılığımızı ortaya koyduk. Onun için enerji bakanlarımızın işbirliği önem arz ediyor. Kültür turizm bakanlarımızın da işbirliği önem arz ediyor. Bu konudaki tecrübemizi İran ile paylaşmak istiyoruz. Medeniyetler noktasında ciddi bir geçmişe sahip olan İran'a inanıyorum ki ülkemizden binlerce on binlerce insan ziyarete gelecektir. Şu anda Türkiye'den THY olarak İran'a olan seferlerimiz bunun bir işaretidir. Turizm sektöründeki yatırımcılarımızı İran'da yatırım yapmaya teşvik ediyoruz, edeceğiz.

Tabii bölgesel sorunlar şu anda gündemimizde. Özellikle şu anda üçlü mekanizmalar şeklinde çalıştığımız Irak sorunu önümüzdeki ilk madde olarak gündeme gelmiştir. Kuzey Irak Bölgesel Yönetimi'nin gayrimeşru referandumunu tanımadığımızı ifade ettik. 350 km sınır ile kuzeyde Türkiye, doğusunda İran, güneyinde merkezi yönetim, batısında Suriye... Kuzey Irak Bölgesel yönetimi neyin referandumunu yapıyor? Kendisini İsrail'den başka tanıyan bir dünya ülkesi yok. Mossad ile alınmış karar meşru olamaz.

Bir tarafına malum bir zatı alıp, bir diğer tarafına bir başka malum bir zatı alıp bu şekilde böyle bir adımı atmak inanıyorum ki Kuzey Irak yerel yönetimini yalnızlığa mahkum edecektir. İran ve Türkiye olarak bu konudaki kararlılığımız bellidir. Irak'taki muhatabımız merkezi yönetimdir ve bu referandumu da kesinlikle gayrimeşru olarak telakki ediyoruz.

Attığımız adımlar var. Bundan sonra daha ağırlaştırılarak atılacak adımlar var. Aynı şekilde Suriye'de üçlü mekanizma var. Orada da İran, Rusya, Türkiye olarak Astana sürecini işletiyoruz. Burada da çatışmasızlık bölgesini çok önemsiyoruz. Burada üçlü mekanizmanın terör örgürleri başta DEAŞ olmak üzere mazlum ve mağdur insanların kurtulmasını sağlayacaktır. Tüm dünyadaki mazlum ve mağdurların kurtulması için vereceğimiz mücadele bizler üzerinde önemli bir vecibedir. Bu süreç içerisinde ilgili bakanlarımız silahlı kuvvetlerimiz, istihbarat örgütlerimiz her türlü çalışmayı bölgede yapmaktadırlar. Bu ayın 24-25'inde yapılacak karma ekonomik komisyon toplantısının da hayırlara vesile olmasını diliyorum."