Büyükşehir Meclisi'nde gündem 'kesin hesaplar'... Soyer: Bu tablo iftihar vesilesidir!

GERÇEKİZMİR – İzmir Büyükşehir Belediyesi Mayıs ayı ikinci birleşimi çifte oturumla toplandı. 

Ahmet Adnan Saygun Sanat Merkezi’nde (AASSM) Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer idaresinde gerçekleşen ve ikinci bölümünün İZSU Genel Kurulu’na ayrıldığı toplantıda önce İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin ve ESHOT’un 2021 mali yılı kesin hesapları masaya yatırıldı. 



Oturumda AK Parti ve MHP'li üyelerin ret oyu verdiği Büyükşehir Belediyesi'nin ve ESHOT'un 2021 mali yılı kesin hesapları oy çokluğuyla kabul edildi. 

Toplantı Büyükşehir Plan ve Bütçe Komisyonu Başkanı Bülent Sözüpek ve Ulaşım Komisyonu Başkanı Raşit Dirim’in sunduğu proje, hizmet ve bütçe raporuyla başladı. 

SÖZÜPEK: KİŞİ BAŞINA 730 TL YATIRIM

Büyükşehir bütçesi hakkında bilgiler veren Sözüpek, "2021 mali yılı için 9 Milyar TL teklif edilmiştir. Mali yılsonunda öngörülen ödeneğin 8 Milyar 793 Milyon TL’sinin harcandığı görülmüştür. 2021 Mali yılı gider bütçesinin gerçekleşme oranı yüzde 97,70 ’tir. Bütçe Giderlerinin bir önceki yıla göre artış oranı 16,87’dir. Mali yılsonunda bütçe gideri ve borç ödemeleri birlikte toplam harcama 9 Milyar 770 Milyon TL’dir. Toplam harcamanın net ödeneğe göre gerçekleşme oranı  yüzde 108,55’tir. İzmir Büyükşehir Belediyesi, Bağlı Kuruluşları ve hissedarı olduğu şirketler 2019-2021 mali yılları arasında toplam 11 Milyar 530 Milyon TL yatırım yapmıştır. İzmir Büyükşehir Belediyesi, bağlı kuruluş ve şirketleri 2021 yılında kişi başına 947 TL yatırım yapmıştır. Merkezi Hükümet ise 2021 mali yılı içerisinde kişi başına 730 TL yatırım yapmıştır" dedi.

Sözüpek sözlerini şöyle sürdürdü:  
"İzmir Büyükşehir Belediyesi 2021 yılı içerisinde ilçe belediyelerine ortak hizmet projesi kapsamında toplam 45 Milyon 461 Bin TL sermaye transferi giderleştirilmiş olup nakit olarak 28 Milyon TL ödeme yapılmıştır. 2019 Nisan ayından itibaren Belediyelere ortak hizmet projesi kapsamında sağlanan nakit destek tutarı 49 Milyon 273 Bin TL, kamulaştırma gideri olarak sağlanan destek ise 123 Milyon 400 Bin TL olmak üzere toplam destek tutarı 172 Milyon 673 Bin TL’dir. Kent içi ulaşım hizmetinin kalite ve devamlılığını sağlamak amacıyla Eshot Genel Müdürlüğü’ne 980 Milyon TL yardım yapılmıştır."

BÜTÇE VERİMLİ KULLANILDI
İzmir Büyükşehir  Belediyesi'nin bütçesini verimli bir şekilde kullandığını vurgulayan Sözüpek, "Belediyemizin en çok harcama yaptığı kalemlere baktığımızda, 1. sırada yol yenileme hizmetlerini görüyoruz. Bunu raylı sistem altyapısı ve sosyal yardımlar takip ediyor. Bu da Başkanımız Tunç Soyer’in vizyonunun nereye odaklandığını gözler önüne seriyor.  Biz bütçemizi ranta, yandaşlara değil, İzmirlilerin refahına harcıyoruz.  “Çalışmıyorsunuz” diyerek itham edilen yol yapım ve onarım işlerine 1 milyar liralık yatırım yapmışız.  “Ulaşım kötü, trafik var” denilen sorun için raylı sistemlere milyonlarca lira ayırmışız, sorunsuz işletiyoruz. Ülkenin içine sürüklendiği ekonomik kriz sebebiyle İzmir’de binlerce hemşehrimiz sıkıntı yaşıyor. Buna içimiz el vermiyor, bu yüzden bu bütçede görüyoruz ki o binlerce hayata yardımlarımızla dokunmuşuz, kötü günlerinde el uzatmışız. Sözün özü, Başkanımız Tunç Soyer’in vizyonerliği ile 2021 bütçemiz olması gerektiği gibi, verimli bir şekilde tamamlanmıştır. Sosyal Belediyecilik anlayışımız doğrultusunda, İzmirlilerin refahını öncelik alarak yaptığımız yatırımlardan dolayı gururluyuz. İzmirlilerin refahını artırmak ve bu refahı İzmir’in her bölgesine, her kılcalına eşit bir şekilde dağıtmak için işimizin başındayız. Biz diyoruz ki ekmeğimizi hep beraber büyüteceğiz ve hakça bölüşeceğiz" diye konuştu.

DİRİM: ESHOT BAŞARILI BİR PERFORMANS SERGİLEDİ
ESHOT'un 2021 yılında başarılı bir performans sergilediğini kaydeden Ulaşım Komisyonu Başkanı CHP Meclis Üyesi Raşit Dirim, “Toplam hat sayımız 363’e ulaştı. ESHOT 2019 yılında akaryakıt giderlerini bilet satış gelirleriyle karşılayabiliyorken 2021 aralık ayında aylık 10 milyon, 2022 mart ayında ise 32 milyon akaryakıt gideriyle karşı karşıya kalmış ve buna finansman sağlamak durumunda kalmıştır. Bu durum bile ESHOT’un kar amacı gütmeyen, kamusal hizmet anlayışını ortaya koymaktadır. ESHOT’un gelir-gider dengesi arasındaki farkı İBB bütçesinden sübvanse ettik. 2021 Mali Yılı Bütçesi, ek bütçeyle birlikte 2 milyar 37 milyon lira gider, 1 milyar 396 milyon gelir olduğu görülüyor. Gelir gider arasındaki farkın net finansman ile karşılanacağı öngörülüyor” diye konuştu.

ÇALIŞKAN’DAN RAKAMLARLA ELEŞTİRİ 
Bu açıklamaların ardından kürsüye muhalefet çıktı. AK Partili Meclis Üyesi Erhan Çalışkan yaptığı konuşmada ESHOT ile denetim raporu hakkında açıklamalarda bulunarak, “ESHOT ile her geçen yıl eleştirilerimiz azalıyor ama beklentilerimiz artıyor. Buradaki tartışmaların yarar sağlayabilmesi bu denetim raporu… 22 maddenin 17’sinin yapılmış olduğunu gözlemledim ve ESHOT’a da teşekkür ettim. Ancak yapılanları yeterli görürsek gelişim durur” diye konuştu. AK Partili Çalışkan Büyükşehir Belediyesi’nin kesin hesaplarıyla ilgili ise “Olumlu yanlar anlatıldı ancak ben de olumsuz yanları anlatacağım, neden hayır dediğimizi de ifade edeceğim. İlginç bir şekilde gelir tahminimiz umulandan fazla, gider de umulandan az olmuş. 864 milyon lira yüksek çıkmış gelirimiz. Çünkü en önemli gelir kalemi olan merkezi hükümetten alınan paylar… Buradaki artıştan kaynaklanmış bu gelir fazlası… Merkezi Hükümetten 652 milyonluk bir gelir artışı olmuş. Bunun dışında da Harmandalı’da üretilen elektrikten 130 milyon lira katkı payı alınmış. Bergama’da da elektrik üreten bir şirketimiz var. Sattığı elektrikten pay almamız gerekiyor. 2020 yılından beri üretiyor. 2021 yılının kesin hesabının içerisinde gelir bölümünde yer almıyor. 5 milyonluk bir gelir öngörüsü var ama gelir almıyoruz. Bunu almıyoruz. ‘Kesin hesabın neyine hayır diyorsunuz?’ diyorlar. İşte bu onların bir tanesi… Bütçenin yüzde 29 dolayında bir rakamını personel giderleri için harcıyoruz. Personel sayısı 14 bin 840 oldu. 2 binden fazla artış var. Belediye şirketlerini de eklediğimiz zaman toplam sayı 31 bini geçiyor. 3 senedir araştırıyorum belediye şirketlerindeki tüm çalışan sayısını bir türlü öğrenemedim. Bu yıl 430 milyon lira faiz ödedik, bu da bütçenin yüzde 5’ine denk geliyor. Bu yıl toplam 3 milyar 134 milyon TL borçlandık. Bunun büyük bir bölümü yatırımlar için harcanıyor. Yeni borçlanmalar. Hepsi proje kredisi… 11 şirketimize büyük bölümü zararlarını kapatmak için 1 milyar 100 milyon lira sermaye artırımı ve azaltma yoluyla kaynak artırdık. Personele yüzde 29, ESHOT’a yüzde 11, şirket zararları için yüzde 12,5… Buna borçları da ekledik mi yüzde 52.5’u gitti! 2021 bütçesine yüzde 43’lük bir oran koymuşuz ancak yüzde 32’sini harcamışız. Yani planlanan yatırımların yüzde 11’i yapılamamış. Temsil tanıtma giderlerine bakalım… Sosyal yardımlar için 88 milyon ayrılırken, temsil tanıtma için 61 milyon lira harcanmış. İlçe belediyelerine yardımlarda yine Aliağa Belediyesi’ni göremiyoruz. Narlıdere Metrosu ve Opera Binası en önemli yatırımlardan iki tanesi… 7 ay önce iki projenin de ihale bitim süreleri doldu” diye konuştu.  

MISIRLI’DAN ‘GARAJ’ VE ‘GÜZERGAH’ ÇIKIŞI! 
AK Partili Meclis Üyesi Fikret Mısırlı da ESHOT hakkında eleştirilerde bulunurken, “400 araç garajda yatıyor. 1600 işçisi olan 1200’ü çalışıp 400’ü oturup çay içen bir şirketin kar etmesi mümkün mü?” derken, Karşıyaka-Konak-Garaj gibi güzergahlar arasında sefer bulunmamasını da eleştirdi.

 

ŞİMŞEK’TEN ‘ACEMİ FIRINCI’ ÖRNEĞİ 
MHP’li Meclis Üyesi Hakan Şimşek ise yaptığı konuşmada, “Kesin hesap kitapçığında İzmir’in öncelikli yatırımlarındaki son duruma ve İzmir’in öncü şehir yapma hedefinde yapılanlara baktım. Görünen bir icraat bombardımanı var, bu sizin tarafından gösterilen tarafı… Ama bir de bunun kamera arkası var. Kesinleşen harcama kalemlerinde bu söylemlerin nasıl gerçekleştiği yönünde bir kamera arkası… 9 milyar olarak öngörülen bir bütçe… Birkaç örnekle anlatayım, mezarlık konusu uzunca süre burada konuşuldu. Yapı İşleri Daire Başkanlığı harcama kalemlerinde 35 milyonluk bir bütçe ayrılmış önce sonra 27 milyonu eksiltilip 8 milyon harcanmış. Otopark sorunu kentin büyük bir sorunu, otopark yapımına 25 milyon lira konulmuş, 6 milyonu başka bir yeri ayrılmış. Yeni mezbaha, yeni itfaiye binası yapılmamış, hep gençlerle birlikte olduğunuzu söylüyorsunuz spor tesisi yapımlarına 15 milyon lira konulan bütçenin 13 milyon 500 bin lirası başka yere ayrılmış, kalan para da harcanmamış. ‘İzmir kadın şehri’ diyorsunuz; kadın dayanışma merkezi başlığına 1 milyon ayrılmış o da alınmış başka yere ayrılmış ve hiçbir faaliyet yapılmamış. Yapı İşleri Daire Başkanlığı’nın bünyesine afetlere karşı güçlendirme kalemi konmuş, 50 milyon bütçe konulmuş, 47 milyonu başka yere ayrılmış… Ulaşım Dairesi Başkanlığının harcama kalemlerine gelelim… Akıllı sinyalizasyon sistemlerini de sıkça konuştuk. Bu sistemler için 90 milyon 200 bin lira bütçe ayrılmış, biz de bu bütçe ayrılınca sistem gelecek sandık ama bunun 75 milyon 24 bin lirası başka yere aktarılmış. Kalanın da 9 milyon 641 bin lirası kullanılmış. Bütçede öngördüğünüz harcama kalemlerinin kesinleşen hesaplarda ortaya çıkan halini daha net anlayalım diye anlatıyorum. İZBAN hatları alt ve üst geçitleri için 15 milyon lira öngörülmüş bunun da 14 milyonu başka yere aktarılmış. Hafif raylı sistemlerin depolanmasıyla ilgili 70 milyon ayrılmış ama 69 milyonu başka yere gönderilmiş. Kentsel Dönüşüm Daire Başkanlığı 72 milyon 521 bin liralık bütçesini önce 8 milyon artırmışsınız sonra 56 milyon düşürmüşsünüz. Kalanın da 8 milyonunu kullanmamışsınız, iptal olmuş” diye konuştu. Fen İşleri Daire Başkanlığı’ndaki altyapı kalemlerindeki tabloyu da aktaran Şimşek, “Her açtığımız sayfada bir örnek çıkıyor karşımıza… Bu şuna benziyor; acemi bir fırıncıya ‘Hamur yap’ dersiniz, basit görünür, bir bakar hamur tavında değil, biraz daha un ilave eder, biraz daha su ilave eder, ayar kaçar, hamur hamur olmaktan çıkar…” dedi. 

“BU TABLO BİR İFTİHAR VESİLESİDİR” 
Muhalefetin eleştirilerinin ardından sözü Büyükşehir Belediye Başkanı Soyer aldı. Başkan Soyer 2021 yılı kesin hesabına dair tablonun gösterimiyle başladığı konuşmasında eleştirilere tek tek yanıt verdi. 
Başkan Soyer, “Bu tablo bir iftihar vesilesidir. Bir bütçenin performansını gerçekleşme oranlarına baktığınızda değerlendirebilirsiniz. Bütçenin başarısı bununla ölçülür. Burada bir başarı tablosu olduğunu en başta ifade etmek gerekir ve bu objektif olarak böyle…” dedi. 

“KARŞILAŞTIRILABİLİR ÖRNEKLER DEĞİL” 
Soyer konuşmasına Bergama’daki katı atık bertaraf tesisinin elektrik üretimiyle ilgili gelir eleştirisini yanıtlayarak sürdürdü ve şunları söyledi: Harmandalı’daki tesisle Bergama’daki tesis çok farkı. Bergama’da yatırımcının kendi imkanlarıyla gerçekleştirdiği bir tesis var, oradan sadece kira alınıyor. Yine Ödemiş’teki tesiste de yapılan anlaşmayı devralmış durumdayız. Dolayısıyla karşılaştırılabilir örnekler değil...

SOSYAL YARDIM AÇIKLAMASI 
Sosyal yardımlar hakkında konuşan Soyer, “‘88 milyon lira ayrılmış’ dendi. Burada sadece o kalemdeki rakam gözüküyor. Bunun dışında yaptığımız sosyal yardımlar diğer başlıklarda görülebilir. Bu noktada Türkiye’ye örnek bir çalışma yürütülüyor. Sadece 88 milyonluk bir nakitle sınırlı olmadığını söylemek isterim” dedi. 

BORÇ TABLOSU İÇİN KUR VURGUSU! 
Büyükşehir Belediye Başkanı borç tablosu konusunda da önemli mesajlar verdi. Soyer, “Bu noktayı çok netleştirmek isterim. Bizim borcumuzun 2019 yılında var olan borçtan yaklaşık 3 kat arttığı yönünde bir algı yaratılmak isteniyor. Bu doğru değil... 2019 yılında 790 milyon euroydu, bugün itibariyle bu yüzde 5 artmış durumda ve 830 milyon euroya çıktı. Ancak döviz kurundaki artış nedeniyle yaşanan bir tablo… Bu da sadece İzmir Büyükşehir Belediyesi’ni değil Türkiye Cumhuriyeti’nin her vatandaşının etkilendiği bir durum. Bu Türkiye’nin içine düştüğü krizden kaynaklanan bir durumdur. Biz 356 milyon euro borçlanmışız, 345 milyon Euro geri ödeme yapmışız” diye konuştu.  

AYRIMCILIK İDDİASINA YANIT 
Soyer AK Partili ve MHP’li belediyelere ayrımcılık yapıldığı iddialarını da ilçe ilçe destek rakamları vererek yanıtlarken, “Biz 30 ilçemize de aynı yakınlıkta duruyoruz. Ortak hizmet protokolü olmasa da eşit hizmet götürüyoruz. İzmir Büyükşehir Belediyesi hiçbir ilçesini ayırmaksınız 30 ilçesine de hizmet götürmeye devam edecek” ifadelerini kullandı. 

“ESHOT TÜRKİYE’YE ÖRNEK BİR TOPLU TAŞIMA SERGİLİYOR!”
Büyükşehir Belediye Başkanı konuşmasında ESHOT için de ayrı bir parantez açtı ve şunları söyledi: İZTAŞIT Türkiye’de örneği görülmemiş bir başarı hikayesidir. Biz kamu olarak diyoruz ki; ‘Biz buradan çekiliyoruz, siz kooperatif olarak buraya girin’… Biz bir kere oradaki araç ve personelimizi geri çekmiş oluyoruz. Ama karşılığında koşullarımız var. Bizim istediğimiz araç ve hizmet standartı, bizim istediğimiz güzergah… Bunlar yerine gelince herkes kazanıyor. ESHOT büyük bir yükten kurtuluyor, kooperatifin geliri artıyor, vatandaş çok memnun kalıyor. Özetle Türkiye’de sadece İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin uyguladığı bir model… Tabi bir de bunun trafiği rahatlamak gibi bir sonucu var. Kısacası ESHOT Türkiye’ye örnek bir toplu taşıma sergilemektedir ve Türkiye’de en başarılı toplu taşıma sistemi ESHOT’la verilmektedir. Öte yandan İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin bu çok tasarruflu otobüs toplu alımından sonra yaklaşık 90 civarında otobüsü Türkiye’nin her yerindeki belediyelere aktardık. İzmir’deki gibi Türkiye’de de ayrım yapmadık, AK Partili belediyelere de otobüs verdik” dedi. 

DEPREM ÇALIŞMALARI 
Soyer son olarak deprem konusunda yapılan çalışmaları anlattı. Büyükşehir Belediye Başkanı, “Türkiye’de yapılan en kapsamlı deprem araştırmasını yapıyor İzmir Büyükşehir Belediyesi... İzmir’in yeraltı röntgenini çekiyor adeta... Bu çalışma bittiğinde Türkiye’de deprem konusunda en doğru bilgilendirmeye sahip belediye haline gelmiş olacağız. Aynı şekilde bina envanteri çalışması var, 33 bin bina tamamlandı. Vatandaşlar oturdukları binanın ne derece güvenli olduğunu görmüş oluyorlar. Özetle deprem konusunda da yine Türkiye’ye örnek bir çalışma yaptığımızı söylemek isterim” diye konuştu.