Ürtiker, alerjik deri döküntüsü demektir. Deri üzerinde kabarık, kaşıntılı ve kızarmış lezyonlar söz konusudur.

Boyutları yarım ile on santimetre arasında değişir. Üzerlerine basmakla kızarıklık kaybolur, geçici soluk bir iz kalır.

Döküntüler vücudun her yerinde görülmekle birlikte en sık boyun ve göğüste barizdirler. Genelde 24-48 saat içinde hiçbir iz bırakmadan kaybolur. Eğer 6 haftadan uzun sürer ise kronik ürtiker olarak kabul edilir.

Kronik ürtiker, daha ileri tetkik ve yakından takip gerektirir. İlaçlar, besin maddeleri ve enfeksiyonlar en önde gelen ürtiker nedenleridir.

Böcek sokmaları da ürtikere yol açabilir. Hipertirioidi ve hipotiroidi hastalarında sık görülür. Özellikle kronik tiroidit olgularında ortaya çıkan ürtikerler şiddetli seyrederler.

Nadiren kolon, akciğer ve lenf kanserlerinin başlangıcında görülür.

Hiçbir neden gösterilemeyen ürtikerler de vardır ki bunlar, en inatçı olanlarıdır.

İlaçların da etkisi fazla

Penisilin ve penisilin türevi ilaçlar ürtikere yol açan ilaçların başında gelir. Ürtiker, ilaç aldıktan hemen sonra ya da 10-15 günde ortaya çıkar. Anjionörotik ödem ile birlikteyse şiddetli nefes darlığı, çarpıntı ve şoka neden olur. Penisiline karşı duyarlı olan kişiler sefalospirin gurubu ilaçlara karşı da duyarlıdırlar. İlaç kesilmesine rağmen ürtikerler, haftalarca sürebilir. Aspirin, steroid olmayan romatizma ilaçları, sülfonamidler, idrar söktürücüler, ağrı kesiciler, tranklizanlar ürtikere yol açan diğer ilaçlardır.

Deniz ürünlerine dikkat edilmeli

Besin ürtikerleri başta deniz ürünleri olmak üzere yumurta ve fıstık gibi besinlerin neden olduğu ürtikerlerdir. Anjioödem de bir çeşit ürtikerdir. En sık yüz, dudak ve cinsel organlarda görülür. Kaşıntıdan ziyade yanma ve ağrı vardır. Bakteri, virüs, parazit, ya da mantarların yol açtığı ürtikerlere enfeksiyon ürtikerleri denir. Sinüs, diş, safra kesesi, deri enfeksiyonları en sık görülenleridir. Gastrit ve peptik ülsere neden olan Helikobakter Pilori de kronik ürtikere neden olabilir.
Hayvanlarla temas ile olur

Temas ürtikerleri köpek, kuş, kedi gibi evcil hayvanlar ile doğrudan temasla oluşur. Ayrıca şeftali, erik, çilek gibi bazı meyveler de temas ürtikerine neden olur. Darbe, soğuk, sıcak, su, egzersiz, ultraviyole ışınlarıyla olan ürtikerlere ise fonksiyonel ürtiker denir. Ani olarak ortaya çıkarlar ve hızla kaybolurlar.

Birkaç dakika içinde görülür

Güneş ışınlarının neden olduğu ürtikerdir. Birkaç dakika içinde ortaya çıkar, gölgeye çekilmekle 1–2 saat içinde kaybolur. Güneşe maruz kalan bölgelerde kızarma, kabarma olur.

Yanıt vermezse kortizon alınır

Tüm ürtikerlerin tedavisinde öncelikle antihistaminik ilaçlar kullanılır. Yanıt vermeyen olgularda tedaviye kortizon eklenir. Anjionörotik ödemler mutlaka hastaneye sevk edilmelidir.