Kritik virüs uyarları: Para ve ayakkabıya dikkat!

Enfeksiyon Hastalıkları Derneği Başkanı Prof. Dr. Mehmet Ceyhan günlük hayatta virüsten korunmak için dikkat edilmesi gerekenleri, mutlaka yapılması veya asla yapılmaması elzem olanları anlattı.

İşte Hürriyet gazetesinden Musa Kesler’in haberindeki ayrıntılar.: 

"Para, pamuk ve ketenden yapılır. Dokusu ve yapısı itibarıyla virüs ve bakterilerin barınması ve taşınması açısından idealdir. Ayrıca çok insanın elinden geçiyor. Virüs bulaştırma potansiyeli yüksek.

Nakit parayla kart arasında tercih yapmak gerekirse kartı tercih etmek gerek. Çünkü şahsi kullanıma mahsus. Kartlı ödemelerde de temassız en korunaklı ödeme modeli."

"AYAKKABIYI KOY VE DOKUNMA" 
"Ayakkabılar eve virüs getirebilir. Ama bu virüs evde kendiliğinden bulaşmaz. Diyelim ki eve girdiniz, ayakkabılarınızı çıkarıp, evde çocuk varsa, onun ulaşamayacağı bir yere koymanız gerekir. Sonrasında el yıkamak temel kural. Ayakkabı ile temas edilmeliği sürece onun üzerinde virüs varsa da havaya carışıp dolaşıma girmez." 

Kargomuz geldi, nasıl teslim almalıyız? 

"Balkonda penceresi açık bir yerde en az 6-8 saat beklettikten sonra açmanızı tavsiye ederim."

"TUZLU SUYLA GARGARA HİÇBİR İŞE YARAMAZ"
"Hiçbir faydası yok. Sadece tuzlu su gargarasının değil sıcak suyun, saç kurutma makinesini boğaza tutmanın ve daha buna benzer birçok uygulamanın faydası yok, bilakis zararı var. Özellikle tuzlu su kalp ve böbrek yetmezliği olanlar için çok riskli."

"KEDİ-KÖPEKTEN BULAŞMA YOK"
"Doğrudan köpekten veya kediden bulaştığına dair bir tespit yok henüz. Ama patileri virüsle temas etmiş olma ihtimaline karşı amonyak veya alkol tabanlı bir deterjanlı bez ile patiler silindikten sonra eve alınmalı." 

Kümes ve çiftlik hayvanlarında bir risk var mı? 

"Bu hayvanlar virüs taşıyıcısı veya bulaştırıcısı değil. SarsCov 2 yarasa kaynaklı bir virüs ve başka bir hayvan vasıtasıyla da insana geçiyor."

KAN YOLUYLA GEÇER Mİ?
"Kan yoluyla bulaştığına dair henüz bir veri yok. Zorunlu hallerde sağlıklı kişiler kan verebilir, kan alabilir." 

Mutasyona uğrar mı, dönüşür mü?

"Mutasyon potansiyeli var. Dönüşebilir." 

Mutasyona uğrarsa yapılan bilim çalışmalan (aşı vs) boşa çıkar mı?

"Mutasyonun ne yönde olacağını bilemeyiz."

"KIYAFETLERİ 8 SAAT HAVALANDIRIN"
"Dışarıdan gelir gelmez çıkarın. Doğrudan dolaba, diğer kıyafetlerinizin yanına koymayın. Havalandırabileceğiniz bir yerde yine en az 6-8 saat bekletin, havalandırın."

6 veya 8 saat kritik eşİk mi hocam?

"Virüsten arınmak, korunmak için bu süreleri dikkate almak lazım. Genel olarak benzer birçok konuda da bu süreleri esas alabiliriz."

"MİDE ASİTLERİ ViRÜSÜ ÖLDÜRÜR"
(Yemekten bulaşır mı?) "Mide asitleri virüsü öldürür. Dolayısıyla virüs midede yaşayamaz. Yemek yoluyla bir şekilde mideye gitse bile orada yaşaması mümkün değil. Akciğerlere gitmesi lazım..." 

"DÜZ YÜZEYLERDE 7-8 SAAT KALABİLİR"
(Virüs havada dolaşır mı?) "Virüs havada dolaşmaz, havada asılı da kalmaz. Öksürünce damlacılar halinde saçılır. O damlacıklar da saniyeler içinde yere düşer veya en yakın yüzeye konar. O damlacıkların içinde en az 3 saat yaşayabilir. Bu damlacıklarla temas veya soluma halinde bulaşır." 

Düz yüzeylerde ne kadar yaşar?

"Düz yüzeylerde daha uzun süre yaşar. Pürüzlü ve pürçüklü yüzeylerde ömrü azalır. Bu konuda yapılmış çok az araştırma ve yayın var. Ne kadar ideal şartlarda yapıldıkları da tartışılabilir. Metal ve plastik yüzeylerde en az 7-8 saat kaldığına dair ilk tespitler."

"POŞET VE PAKETLERİ HEMEN ÇÖPE ATIN"
Paket servis geldiğinde neye dikkat etmeliyiz? 

"Önce paketin poşetini çıkarıp çöpe atın. Sonra yemeğin paketini de. Bütün bu işlemlerden sonra ellerinizi dikkatlice yıkadıktan sonra yemeğin başına oturun." 

Ne tür yemekleri tercih etmeliyiz? 

"Soğuk yemekleri tercih etmeyin. Salata, soğuk sandviç gibi yiyecekleri dışarıdan sipariş etmeyin. Mutlaka pişmiş olsun..."